Από πού είσαι και σε ποιο έτος σπουδών;
Χ1. Είμαι από Αθήνα αν και οι γονείς μου κατάγονται από επαρχία. ΑΣΟΕΕ 3ο έτος. Γονείς όχι και τόσο πολιτικοποιημένοι. Απλώς, υποστηρίζουν το κόμμα της προτίμησης τους. Ιδιωτικοί υπάλληλοι. Οικονομική κατάσταση μέτρια. Τα καταφέρνουν τσίμα-τσίμα.
Πώς τα βγάζεις πέρα με τις σπουδές σου οικονομικά;
Χ1. Έχω χαρτζιλίκι από τους γονείς, αλλά επειδή δε βγαίνω δουλεύω part-time σε εστιατόριο. Δύο φορές την εβδομάδα, χωρίς ένσημα και μέχρι ό,τι ώρα πάει.
Πώς θα χαρακτήριζες τον εαυτό σου πολιτικά;
Χ1. Είμαι προσωπικά απογοητευμένη από τα πολιτικά. Δεν έχω ενταχθεί σε κάποια νεολαία της σχολής μου, ούτε υποστηρίζω φανερά κάποιο κόμμα.
Χ2. Είμαι από Λευκωσία της Κύπρου, ούτε καν από Ελλάδα θεωρητικά. Σπουδάζω πληροφορική στην ΑΣΟΕΕ, στο 3ο έτος. Οι γονείς πιο παλιά υποστήριζαν κάποιο κόμμα, αλλά πλέον ψηφίζουν το άτομο που πιστεύουν ότι είναι ικανό και όχι το κόμμα που ανήκει. Είμαι από πολύτεκνη οικογένεια, είμαι ο πιο μικρός και έχουν γίνει ήδη αρκετά έξοδα, αλλά τα βγάζουμε οικονομικά από μέτρια έως αρκετά καλά. Οι γονείς συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί.
Δουλεύεις ή βασίζεσαι στο χαρτζιλίκι των γονιών;
Χ2. Κυρίως από τους γονείς ό,τι έρχεται. Είχα μια δουλειά στον ΟΤΕ για δύο μήνες. Οι γονείς, ας πούμε, είναι της άποψης πρώτα η σχολή και μετά θα δουλεύεις όλη σου τη ζωή. Όπως είναι τα πράγματα σήμερα στη Ελλάδα δεν μπορώ να πω ότι με εκφράζει κάποια πολιτική άποψη, οπότε και δεν υποστηρίζω κάποιο κόμμα. Στην Κύπρο το ίδιο. Δε βρίσκω κάποια πολιτική άποψη με την οποία συμφωνώ ιδιαίτερα. Ίσως, με κάποιες μικρές ομάδες πολιτικών που στις εκλογές τους υποστηρίζω, αλλά δεν εμπλέκομαι με κάποια πολιτική νεολαία.
Η σχολή που διάλεξες ήταν της επιλογής σου και γιατί;
Χ2. Η σχολή μου, η πληροφορική ήταν η πρώτη μου επιλογή, ήταν ο μόνος κλάδος που μπορώ να πω ότι με ενδιαφέρει, αυτό και η μουσική, και ίσως τα συνδυάσω αργότερα ή τα κάνω παράλληλα, θα δούμε.
Έχεις συχνή επαφή με τη σχολή; Είτε εννοώντας με τα μαθήματα είτε αν πηγαίνεις στο κυλικείο.
Χ2. Τα πρώτα έτη περισσότερο, τώρα λιγότερο. Μπορεί να περάσει εβδομάδα και να μην πάω στη σχολή ας πούμε, καθόλου.
Είσαι ικανοποιημένος από τη σχολή σου; Από την οργάνωση, τα προγράμματα, υπάρχει κάτι που σε δυσαρεστεί;
Χ2. Από θέμα εξοπλισμού μέτρια, όχι και χάλια, αλλά σίγουρα θα μπορούσε να είναι και καλύτερα. Υπήρχαν περίοδοι που πήγαινα πανεπιστήμιο και δεν υπήρχε υπολογιστής να καθίσω, κάτι το οποίο είναι σημαντικό για την σπουδή μας. Από θέμα μαθημάτων από ότι βλέπω είμαστε καλύτερα από ότι άλλες σχολές, κάποια θέματα εντάξει δεν με πολυενδιαφέρουν αλλά σε γενικές γραμμές δεν έχω κάποιο παράπονο ουσιαστικό.
Πριν τις φοιτητικές κινητοποιήσεις τι σχέσεις είχε με τους συμφοιτητές σου, άλλαξε αυτό κάπως;
Χ2. Αν άλλαξαν οι φοιτητικές κινητοποιήσεις τις σχέσεις μου με τους συμφοιτητές μου; Ε, όχι ιδιαίτερα, απλά ίσως τους έβλεπα λιγότερο γιατί ήταν κλειστά τα πανεπιστήμια.
Εσύ προσωπικά έχεις πολύ ελεύθερο χρόνο; Και αυτόν που έχεις πως τον κατανέμεις, τι διαλέγεις να κάνεις αυτό το χρόνο;
Χ2. Αν ελεύθερος χρόνος εννοείται αυτός που δεν ασχολούμαι με τη σχολή, τότε έχω πολύ ελεύθερο χρόνο. Αν ελεύθερος χρόνος είναι αυτός που δεν κάνω τίποτα, τότε δεν έχω καθόλου. Απλώς τον ελεύθερο χρόνο μου τον κατανέμω κυρίως σε απασχολήσεις που με ευχαριστούν εμένα, είτε στον υπολογιστή είτε γενικά. Δηλαδή η σχολή δεν μου παίρνει και τόσο χρόνο σαν σύνολο.
Θεωρείς ότι υπάρχει κλίμα ανταγωνισμού στη σχολή; Δηλαδή, με τους συμφοιτητές ανταλλάσσεται σημειώσεις, είναι εύκολο να το κάνεις, είναι κάτι που συμβαίνει ή όχι; Θεωρείς ότι συνεργάζεστε για να περάσετε τα μαθήματα ή ο καθένας προσπαθεί μόνος του;
Χ2. Σίγουρα υπάρχουν κάποιοι πρόθυμοι να βοηθήσουν και υπάρχουν και κάποιοι άλλοι οι οποίοι ίσως από θέμα ανταγωνισμού ή ίσως από θέμα εγωισμού δε θέλουν να είναι τόσο βοηθητικοί. Προσωπικά, με τα άτομα που έχω επαφή και κάνω παρέα είναι φυσιολογικά και είναι από αυτά που θα βοηθήσουν. Αυτό είναι και λόγω χαρακτήρα. Δεν έχω σχέση με κάποιο άτομο που θα μου αρνηθεί κάποια βοήθεια. Εντάξει, όσον αφορά τον ανταγωνισμό υπάρχει μια ομάδα ατόμων που το έχουν πάρει πολύ σοβαρά δηλαδή, σε σημείο που να προσπαθούν να έρθουν και πιο κοντά με τον καθηγητή, να του μιλάνε πιο συχνά για να τους προσέχει για να τους βάλει και πιο καλό βαθμό. Αυτά είναι πράγματα και συνήθεια του γυμνασίου-λυκείου που έχουν μείνει και στο πανεπιστήμιο. Είναι οι άλλοι που δεν ενδιαφέρονται καθόλου για το αποτέλεσμα και είναι και οι φυσιολογικοί που ίσως είμαστε εμείς μέσα σε αυτή την ομάδα.
Θεωρείς ότι το ακαδημαϊκό σύστημα είναι ένα σύστημα «ίσων ευκαιριών για όλους»; Για παράδειγμα τι πιστεύεις για τους βαθμούς και τον τρόπο που δίνονται, για τα μεταπτυχιακά προγράμματα θεωρείς ότι όλοι έχουν την ίδια πρόσβαση, έχουν τις ίδιες ευκαιρίες;
Χ2. Ανεξάρτητα από τι; Από τον βαθμό που έχουν;
Όχι, ας πούμε π.χ. από την οικονομική τους κατάσταση, από την καταγωγή τους, την εμφάνιση τους ίσως. Γενικά πιστεύεις ότι υπάρχει κάτι που καθορίζει τι ευκαιρίες θα έχει κανείς; Η σχέση με τους καθηγητές, ας πούμε;
Χ2. Δεν έχω ακούσει και δεν έχω πολυασχοληθεί με το συγκεκριμένο θέμα όσο αφορά τα μεταπτυχιακά. Προσωπικά, δεν έχω βρεθεί σε ένα σημείο που να υπάρχει διάκριση προς το μέρος μου, είτε αρνητική είτε θετική. Κρίνοντας από την κοινωνία σίγουρα θα υπάρχουν κάποιες αδικίες και αυτό πιστεύω ότι είναι αναπόφευκτο. Κακώς δηλαδή, απλά πιστεύω ότι είναι παντού. Τώρα για τους βαθμούς, υπάρχουν κάποιοι καθηγητές οι οποίοι επειδή δεν υπάρχει κανένας έλεγχος στην βαθμολογία ο καθένας βάζει ότι βαθμό θέλει. Τώρα, αν πας και του πεις να δω το γραπτό μου, θα σου πει ότι να τόσο παίρνει το ένα θέμα τόσο παίρνει τα άλλο και θα τα καταφέρει να σου πει ότι είναι σωστός ο βαθμός που έβαλε.
Πιστεύεις ότι είναι δίκαιο να υπάρχει χρονικό όριο στις σπουδές κάποιου και γιατί;
Χ2. Το χρονικό όριο δε θα έπρεπε να είναι κάτι σταθερό, δηλαδή δε θα έπρεπε να είναι ένας αριθμός. Θα έπρεπε να υπάρχουν κάποια χρόνια μέσα στα οποία είναι λογικό να σπουδάζει κάποιος. Δηλαδή, αν κάποιος πάρει πτυχίο μετά από είκοσι χρόνια δε νομίζω ότι θα μπορεί να κάνει τη δουλεία του σωστά διότι δε θα έχει τις απαιτούμενες γνώσεις. Τώρα είναι ανάλογα και με το άτομο. Δηλαδή, αν κάποιο άτομο είναι σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, έχει πεθάνει ο πατέρας του ή η μητέρα του και πρέπει να δουλεύει για να συντηρεί την οικογένεια του, και δεν τα βγάζει πέρα και για αυτό το λόγο παίρνει δύο μαθήματα το εξάμηνο αντί τέσσερα-πέντε, τότε λογικό είναι όταν το ζητήσει να του δίνεται κάποια παράταση στο χρόνο σπουδών του.
Πώς βλέπεις τους καθηγητές σου; Πιστεύεις ότι πρέπει να κρίνονται από τους φοιτητές τους, και αν ναι με ποιο τρόπο;
Χ2. Βασικά, αν μου λέγανε αποφάσισε αν θα γίνεται αυτό ή όχι, εγώ θα έλεγα ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει από όλους. Δηλαδή, δεν έχω εμπιστοσύνη σε όλους τους φοιτητές και στην κρίση τους. Στο ότι δεν θα συμπεριφέρονταν συμφεροντολογικά. Δηλαδή, τι σημαίνει να κρίνονται, να αποφασίζουν αν είναι σωστές οι αποφάσεις των καθηγητών; Εάν οι φοιτητές αποφάσιζαν για τις αποφάσεις των καθηγητών τότε οι καθηγητές θα ήταν διακοσμητικά στοιχεία. Κάποιοι είναι φυσικά, αλλά εντάξει υπάρχουν κάποιοι που κάνουν καλά τη δουλεία τους και έχουν όντως σωστή κρίση. Με ποιο τρόπο; Ίσως, με κάποιο συμβούλιο φοιτητών, αλλά και πάλι δεν πιστεύω ότι θα δουλέψει αυτό όπως είναι τα πράγματα. Δηλαδή, δεν έχω εμπιστοσύνη σε φοιτητές ότι θα εκτελέσουν σωστά κάποιο έργο. Γιατί παίζουν και άλλοι παράγοντες. Παίζουν και οι φοιτητικές παρατάξεις, οι οποίες είμαι σίγουρος ότι αν γίνει κάποια επιτροπή ελέγχου, αυτή θα λειτουργεί σύμφωνα με τα συμφέροντά τους.
Θεωρείς ότι σήμερα υπάρχουν οι κατάλληλες προοπτικές για να ασχοληθείς με το αντικείμενο των σπουδών σου και αν όχι, πώς βλέπεις την επαγγελματική σου αποκατάσταση;
Χ2. Στο συγκεκριμένο κλάδο, στην πληροφορική, πιστεύω ότι υπάρχουν αρκετές ευκαιρίες. Πλέον όλες οι επιχειρήσεις βάζουν μέσα στο πρόγραμμά τους ένα άτομο που ασχολείται με την πληροφορική, για να διαχειριστεί το σύστημα τους. Δεν είμαι σίγουρος ότι θέλω να ασχοληθώ με αυτό τον τομέα, γιατί μπορεί θεωρητικά να είναι καλός από άποψη εύρεσης εργασίας και οικονομικής αποκατάστασης, αλλά δεν ξέρω αν αυτό με ολοκληρώνει σαν εργασία ζωής.
Άρα λοιπόν, πώς θα έβλεπες την επαγγελματική σου αποκατάσταση αν δεν ήταν κάτι τέτοιο; Θα ήθελες να ασχοληθείς με τη μουσική που είπες πριν;
Χ2. Ίσως, θα με ικανοποιούσε μια ασχολία που θα ήμουν καθηγητής σε κάποιο σχολείο για Η/Υ και τα απογεύματα να εκμεταλλεύομαι την υπόλοιπη ζωή μου ας πούμε, κάνοντας κάτι πιο δημιουργικό, μουσική είναι η μια επιλογή, ίσως, σύνθεση. Κάτι το οποίο, ίσως, θα συνδύαζε διαφορετικά πράγματα. Σαν πλήρη απασχόληση, πάντως, δεν το βλέπω.
Ποιο θεωρείς αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο σου πρόβλημα, όχι απαραίτητα φοιτητικό.
Χ2. Βασικά μάλλον, ότι δεν ασχολούμαι αρκετά με την μουσική, όσο έλπιζα ότι θα ασχολιόμουν. Και βασικό πρόβλημα που πάει παρέα με αυτό είναι ότι δεν έχω αποφασίσει τι θα κάνω μετά που θα πάρω το πτυχίο. Δηλαδή, κάποιος άλλος θα πει θα πάρω το πτυχίο, θα κάνω μεταπτυχιακό ένα-δύο χρόνια και μετά θα ψάξω δουλειά σαν αυτό. Εγώ ξέρω ότι μετά τα επόμενα ένα δύο χρόνια δεν ξέρω από τώρα τι θα κάνω, και εντάξει αυτό με προβληματίζει συχνά. Εντάξει, ως πρόβλημα και το οικονομικό, όχι από την άποψη ότι δεν έχω να φάω, αλλά ότι πρέπει να μετράω τα έξοδα μου, αν μπορώ να αγοράσω κάτι ή όχι. Δεν είναι δηλαδή κάτι που δεν με απασχολεί.
Χ1. Ναι, η σχολή που σπουδάζω είναι της επιλογής μου, η πρώτη μάλιστα και την επέλεξα κλασικά για την επαγγελματική αποκατάσταση που προσφέρει, μιας και έχει παρεισφρήσει σε όλους τους τομείς της ζωής μας πλέον η πληροφορική.
Έχεις συχνή επαφή με τη σχολή σου;
Χ1. Παρακολουθώ όσο πιο συχνά μπορώ, κάποιες φορές και κάθε μέρα. Εντάξει ίσως όχι για τα μαθήματα κάθε μέρα αλλά τέλος πάντων πηγαίνω όσο πιο συχνά μπορώ.
Είσαι ικανοποιημένη με τις σπουδές σου σε επίπεδο οργάνωσης σχολής, προγραμμάτων κτλ;
Χ1. Ναι, είμαι αρκετά ικανοποιημένη. Πάντα θα μπορούσε να είναι κάπως καλύτερα, σε όλους τους τομείς συμβαίνει αυτό, αλλά και από θέμα οργάνωσης πιστεύω, και πολιτιστικά και κοινωνικά μια χαρά είναι, και από εξοπλισμό θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερα, οπότε ναι είμαι αρκετά ευχαριστημένη και από ότι ξέρω προσφέρονται και αρκετά πανεπιστημιακά προγράμματα για έξω, γλώσσες κτλ, οπότε πιστεύω ότι είναι μια χαρά.
Πριν τις κινητοποιήσεις τι σχέσεις θα έλεγες ότι είχες με τους συμφοιτητές σου;
Χ1. Εντάξει, δεν πιστεύω ότι οι κινητοποιήσεις άλλαξαν τους συμφοιτητές μου, τις σχέσεις μου μάλλον, απλά διαπίστωσα κάποια καινούργια πράγματα για κάποιους. Π.χ μπορεί πριν να μην ήξερα την πολιτική τους πεποίθηση ενώ μετά να την έμαθα, ξέρω γω πόσο πωρωμένοι είναι, αλλά εντάξει δεν υπήρξε κάποια ουσιαστικά αλλαγή.
Έχεις πολύ ελεύθερο χρόνο και πώς τον κατανέμεις;
Χ1. Ναι, έχω αρκετό ελεύθερο χρόνο. Η σχολή, κακώς φυσικά, κατά τη διάρκεια της κανονικής περιόδου και όχι των εξεταστικών δε μου τρώει πολύ χρόνο. Αν εξαιρέσουμε, βέβαια, τα μαθήματα, που εντάξει είμαι εκεί και παρακολουθώ στο σπίτι π.χ., δε μου τρώει χρόνο γιατί δε διαβάζω ιδιαίτερα. Εντάξει, συνήθως για καμιά βόλτα, για διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων, έτσι, για πράγματα που σε ευχαριστούν.
Θεωρείς ότι υπάρχει κλίμα ανταγωνισμού στη σχολή σου;
Χ1. Ναι, σίγουρα φαίνεται ότι κάποια άτομα είναι εκεί για να πετύχουν ξέρω γω. Τώρα, δεν ξέρω αν έχει βγει από την οικογένεια τους αυτή η πεποίθηση ή από μόνοι τους έχουν βάλει στόχο, αλλά όντως φαίνεται ότι κάποια άτομα είναι εκεί και έχουν βάλει σκοπό να βγουν πρώτοι.
Άρα και αυτοί δεν είναι άτομα που θα συνεργαστούν, θα ανταλλάξετε σημειώσεις εύκολα;
Χ1. Όλως παραδόξως συνεργάζονται, αλλά με άτομα τα οποία πιστεύουν ότι θα τα βοηθήσουν μόνο. Δηλαδή, είναι κάποιοι τοπ π.χ. που είναι καλοί σε κάποιο τομέα και συνεργάζονται μεταξύ τους για καλύτερο βαθμό, αλλά εγώ προσωπικά δεν έχω δει άτομα τα οποία είναι καλά, με εξαιρέσεις βέβαια, που να μη βοηθάνε παιδιά που έχουν προβλήματα.
Βρίσκεις το σύστημα του πανεπιστημίου σύστημα ίσων ευκαιριών;
Χ1. Με καμία δύναμη, με καμία δύναμη. Καθόλου.
Τι πιστεύεις για τους βαθμούς και τον τρόπο που δίνονται;
Χ1. Κοίτα, φανερά δεν έχει ειπωθεί κάτι, ή δεν έχει βγει στην τηλεόραση κτλ, θα το ξέραμε, αλλά σίγουρα από ότι φαίνεται και από ότι έχουν βγει άτομα από τις παρατάξεις τις αριστερές κυρίως και λένε, φαίνεται ότι κάποιοι καθηγητές που ανήκουν σε κάποια κόμματα ευνοούν άτομα των αντίστοιχων φοιτητικών παρατάξεων. Και, εντάξει, σίγουρα κάποιο άτομο το οποίο έχει βγάλει καλό όνομα ως φοιτητής σε ένα συγκεκριμένο καθηγητή, όταν θα ξανασυναντήσει αυτόν τον καθηγητή θα έχει καλύτερη μεταχείριση και εντάξει σίγουρα λογικό είναι άνθρωπος είναι αν έχεις κάποιες συμπάθειες δεν μπορείς να τις κόψεις. [Γέλια]
Άρα λοιπόν το σύστημα της ανισότητας το βασίζεις σε αυτό, στις σχέσεις δηλαδή με τους καθηγητές, υπάρχει κάτι άλλο που σε κάνει να πιστεύεις…
Χ1. Κυρίως στις πολιτικές σχέσεις με τους καθηγητές, κυρίως λόγω πολιτικών πεποιθήσεων και όχι τόσο όσο αφορά τα χρήματα και την καταγωγή. Δεν έχει πέσει στην αντίληψη μου κάτι τέτοιο. Κυρίως, λόγω πολιτικών.
Τι πιστεύεις για τα μεταπτυχιακά προγράμματα;
Χ1. Ναι, η αλήθεια είναι ότι δε με έχουν απασχολήσει άμεσα. Να φανταστείς δεν ξέρω και τη διαδικασία για να μπεις για να πω και τη μαύρη αλήθεια. Απ’ ότι ξέρω, η σχολή μου προσφέρει τη δυνατότητα καλών μεταπτυχιακών και δεν έχω μάθει κάτι για κάποια δυσκολία, και νομίζω ότι υπάρχουν και συνεργάσιμοι καθηγητές.
Πιστεύεις ότι πρέπει να υπάρχει χρονικό όριο στις σπουδές, ότι είναι δίκαιο αυτό και για ποιο λόγο;
Χ1. Βασικά, δεν πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει κάποιο όριο. Εντάξει, ναι μεν είναι οι αιώνιοι φοιτητές οι οποίοι λένε ότι σπαταλάνε, ξέρω ‘γω, τα οικονομικά του πανεπιστημίου, αλλά εγώ απ’ ότι ξέρω εντάξει το πανεπιστήμιο έχει αρκετούς πόρους για να τους στηρίξει και αυτούς. Π.χ. τα βιβλία απ’ ότι ξέρω δεν τα ξαναπαίρνουν. Τί δηλαδή η θέση που πιάνουν στο πανεπιστήμιο; Δόξα τω θεώ αρκετές αίθουσες έχουμε. Και αν κάποιος φοιτητής έχει προβλήματα δεν είναι κάποιος άλλος άξιος να το κρίνει. Γιατί αν δεν είσαι μέσα στο σπίτι του άλλου δεν ξέρεις τι συμβαίνει και για ποιο λόγο. Μπορεί να είναι ψυχολογικά, να μην είναι οικονομικά, πώς θα φανεί; Εντάξει, και αν βγει ο άλλος μετά από είκοσι χρόνια και καλά δεν θα είναι ικανός, αυτός θα χάσει κατά κάποιο τρόπο. Ούτε τη θέση μου θα μου φάει που θα έχω βγει νωρίτερα, ούτε τίποτα. Δηλαδή, δεν πιστεύω ότι είναι ουσιαστική επιβάρυνση τόσο πολύ ώστε ξέρω γω, να μειώσουμε το όριο, να τους κράξουμε κτλ.
Πώς βλέπεις τους καθηγητές σου;
Χ1. Εντάξει, δεν έχω κάποιο ουσιαστικό παράπονο. Εντάξει, κάποιοι είναι εκεί σε κάποιο βάθρο και μας βλέπουν αφ’ υψηλού, κάποιοι είναι περισσότερο επικοινωνιακοί με τους φοιτητές, αλλά δεν μπορείς να τους κρίνεις άμεσα γιατί δεν ξέρεις πως βγήκαν και από πού βγήκαν, και που στηρίζεται όλη αυτή η περηφάνια κτλ Ότι κάποιοι βοηθάνε και κάποιοι δε βοηθάνε αυτό είναι σίγουρο και αυτό φαίνεται και από τα αποτελέσματα.
Άρα λοιπόν αν έπρεπε να κρίνονται οι καθηγητές ή αν θεωρείς ότι πρέπει να κρίνονται οι καθηγητές από τους φοιτητές, με ποιο τρόπο πιστεύεις ότι θα μπορούσε να γίνεται αυτό;
Χ1. Η αλήθεια νομίζω είναι ότι δεν υπάρχει κάποιος τρόπος να τους κρίνουν, ναι εντάξει θα ήταν ιδεατό να κρίνονταν. Ίσως, βέβαια, αν υπήρχε κάποιο σύστημα αξιολόγησης βάσει την επίδοση των μαθητών… Έτσι μόνο, γιατί δεν πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει κάποιος άνθρωπος αντικειμενικός να κρίνει, ούτε φοιτητής, ούτε εξωτερικός παράγοντας, ούτε οι άλλοι καθηγητές. Τίποτα, τίποτα δεν πιστεύω…
Θεωρείς ότι υπάρχουν οι κατάλληλες προοπτικές σήμερα για να ασχοληθείς με το αντικείμενο των σπουδών σου, επαγγελματικά, εφόσον σε ενδιαφέρει;
Χ1. Ναι, αν και η αλήθεια είναι ότι δε βλέπω τον εαυτό μου να σπουδάζει καθαρά αυτό που βγάζει η σχολή μου, γιατί η σχολή μου βγάζει θεωρητικούς πληροφορικούς και η αλήθεια είναι ότι δε μου ταιριάζει τόσο, αλλά σίγουρα θα ασχοληθώ με κάτι παρεμφερές, και δόξα τω θεώ οι συνθήκες είναι τέτοιες που μου επιτρέπουν να κινηθώ σε οποιοδήποτε χώρο. Βέβαια, τώρα όλα αυτά μιλώντας με τα παρόντα δεδομένα. Τώρα, αν σε δύο τρία χρόνια που θα βγω εγώ έχουν αλλάξει οι συνθήκες ποιος ξέρει…
Εσύ ποιο θεωρείς ότι είναι το μεγαλύτερο σου πρόβλημα σε αυτή τη φάση που βρίσκεσαι, οποιοδήποτε δεν είναι απαραίτητα συνδεδεμένο με τη φοιτητική ζωή.
Χ1. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω κάποιο ουσιαστικό πρόβλημα, μιας και μένω με την οικογένεια μου. Δεν αντιμετωπίζω σοβαρά προβλήματα. Έχω κάποια μικροπροβλήματα των οποίων η κυριότερη αιτία είναι το οικονομικό, αλλά κάποιο μεγάλο πρόβλημα ευτυχώς δεν έχω.
Λοιπόν, Χ1. συμμετείχες στις φοιτητικές κινητοποιήσεις;
Χ1. Εε, ε ναι εντάξει συμμετείχα, όχι σε πολύ μεγάλο βαθμό, αλλά δεν έμεινα και τελείως απαθής.
Εσύ Χ2.;
Χ2. Εεε, στις κινητοποιήσεις συμμετείχα [διστακτικά], μμμ… για πορείες και τέτοια είχα συμμετοχή σε αυτές που ήταν πριν από το καλοκαίρι το προηγούμενο, όχι αυτό. Δηλαδή, μετά από το καλοκαίρι και τα Χριστούγεννα δεν είχα ασχοληθεί πλέον.
Πριν κατέβετε στις κινητοποιήσεις είχατε συμμετάσχει κάπου αλλού; Σας επηρέασαν ας πούμε οι κινητοποιήσεις κάποιων άλλων εποχών;
Χ1. Όχι, η αλήθεια είναι ότι πριν το πανεπιστήμιο δεν είχα συμμετάσχει. Παρότι όταν ήμουν σε μικρότερες τάξεις είχαν γίνει παρόμοια, και το ’92 π.χ. τότε με τον Αρσένη αλλά όχι δεν είχα παρόμοια εμπειρία.
Χ2. Εγώ λόγω του ότι ήμουν στην Κύπρο, γίνονταν κάθε χρόνο κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις στα οδοφράγματα, κοντά στην πράσινη γραμμή, για το πρόβλημα με την κατοχή με τον τουρκικό στρατό. Άρα, εντάξει δεν ήταν κάτι που δεν είχα ξαναδεί. Ήμουν και σε άλλες πορείες από αρκετά μικρή ηλικία.
Άρα Χ2. εσένα συγκεκριμένα σε επηρέασαν κάποιες προηγούμενες κινητοποιήσεις, σε ενέπνευσαν… αφού γνώριζες λοιπόν;
Χ2. Βασικά, επειδή ο σκοπός ήταν τελείως διαφορετικός, δηλαδή από τη μία ήταν διαμαρτυρία για το ότι ήρθε μία χώρα και έχει στην κατοχή της με τη βία, εδώ και πολλά χρόνια, κάτι που ήταν… δηλαδή είχε γίνει εισβολή, ενώ τώρα ήταν αγώνας θεωρητικά κοινωνικός, έτσι ήταν το σύνθημα δηλαδή για καλύτερη κοινωνία, καλύτερη παιδεία κτλ. Δεν μπορώ να πω ότι τα συσχέτισα. Ενώ στις άλλες διαδηλώσεις ένιωθα ότι είχα απέναντί μου κάποιο άτομο το οποίο, ή κάποια χώρα η οποία μου είχε κάνει κακό στη δική μου χώρα, τώρα ήταν κάπως… δεν ένιωθα ότι είχα κάποιον μπροστά μου αντιμέτωπο.
Εσύ Χ1. όσο συμμετείχες στις κινητοποιήσεις τις φοιτητικές μου είπες δεν ήσουν κάπου οργανωμένη, απλά έμενες στις καταλήψεις, συμμετείχες στις συνελεύσεις, κατέβαινες στις πορείες;
Χ1. Ναι, συμμετείχα στις συνελεύσεις που γίνονταν στη σχολή, όχι μετά όμως στο συντονιστικό, και κατέβαινα μετά στις πορείες. Δυστυχώς, απ’ ό,τι έμαθα αργότερα θα περνούσα καταπληκτικά αν έμενα και στις καταλήψεις [γέλια], αλλά δεν ήμουν πολύ παρούσα, δεν ήμουν μέσα στη σχολή.
Εσύ Χ2.;
Χ2. Κι εγώ το ίδιο. Δηλαδή, όσο ασχολήθηκα ήταν μέσα από γενική συνέλευση, έλεγα να αποφασίζουμε να έχει πορεία την τάδε ημέρα και πηγαίναμε στην πορεία.
Θεωρείτε ότι κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων υπήρξαν και άλλες μορφές αγώνα πέρα από αυτές, δηλαδή τις συνελεύσεις, το συντονιστικό… υπήρχαν άλλα πράγματα τα οποία εσείς τις έχετε σκεφτεί σαν μορφές αγώνα τις οποίες εγώ δεν τις αναφέρω;
Χ1. Βασικά, εκτός από το ότι στέλναμε εκπροσώπους στην τηλεόραση όταν ετίθετο θέμα με τις πορείες κτλ, υπήρξε μία γενική προσπάθεια προς ενημέρωση προς το οικογενειακό περιβάλλον τους γείτονες κτλ, ή ξέρω γω μοιράζαμε φυλλάδια μετά τη συνέλευση στην Πατησίων…
Χ2. Δεν έχω υπόψη μου να έγινε κάτι επί του θέματος, γιατί γίνονταν διάφορα τα οποία ήταν απλά με την πρόφαση των καταλήψεων.
Οι κινητοποιήσεις έγιναν με αφορμή ο νόμο-πλαίσιο. Έχετε διαβάσει το νόμο-πλαίσιο;
Χ1. Περιληπτικά, από φυλλάδια που μοιράζονταν στη σχολή, όχι αυτούσια.
Χ2. Έχω δει τα βασικά σημεία, και από τα φυλλάδια στη σχολή, αλλά και από αυτό που έδωσε η κυβέρνηση σαν τις τροποποιήσεις του νόμου-πλαισίου, γιατί για αρκετούς μήνες ήταν κάτι αόριστο ο νέος νόμος-πλαίσιο. Δεν υπήρχε συγκεκριμένα ότι είναι αυτό, αυτό και αυτό, αλλά δεν ξέρω, υπέθεταν κάποιοι ότι είναι έτσι τα πράγματα, διέρρευσαν κάποιας πράγματα από το υπουργείο; Δεν ξέρω, αλλά όταν βγήκε υποτίθεται ο τελικός νόμος, διάβασα βασικά στοιχεία και αυτά που αλλάζουν, όχι ολόκληρο.
Από όλα λοιπόν αυτά που διαβάσατε τι ήταν αυτό που σας ενόχλησε περισσότερο και κινητοποιηθήκατε, και γιατί πιστεύετε δεν έπρεπε να περάσει ο νόμος πλαίσιο;
Χ1. Εμένα με ενόχλησε περισσότερο ότι θέλανε να βάλουν ξένα σώματα στη διοίκηση του πανεπιστημίου και στη χρηματοδότηση τους. Γιατί όσο και αν μας φαίνεται καλό, σκεπτόμενοι τα αμερικάνικα συστήματα με τα κολέγια, μην ξεχνάμε ότι είναι τελείως διαφορετική νοοτροπία και ξεκινάνε με τελείως διαφορετική… δηλαδή, θα εξακολουθούσε όλο το υπόλοιπο σύστημα, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια να είναι το ίδιο και θα άλλαζε μόνο η κορυφή του δέντρου, ενώ στις ΗΠΑ που υποστηρίζανε ότι κοιτάτε τα κολέγια που βγάζουν καλούς επιστήμονες κτλ αυτά είναι από την αρχή ξεκινάνε… πώς να το πω, διαπλάθοντας τα άτομα με σκοπό να μπουν μέσα στα κολέγια, και εκεί υπάρχουν πολύ μεγαλύτερα κεφάλαια, αλλά εξίσου το ίδιο μεγάλα συμφέροντα, δεν αντιλέγω. Κυρίως, αυτό με ενόχλησε, ότι θα μπαίνανε δηλαδή οικονομικοί πόροι από άλλους παράγοντες.
Χ2. Εγώ αρχικά που άκουσα για τις αλλαγές που θα γίνονταν, δε με ενόχλησε τόσο κάτι συγκεκριμένο, όσο το ότι γινόταν αυτή η αλλαγή με ταμπέλα που έγραφε για μία καλύτερη παιδεία, για να βελτιώσουμε τα πράγματα. Και εγώ απλά είδα ότι με αυτά τα πράγματα δεν υπήρχε κάποια βελτίωση ουσιαστική. Επίσης, αρχικά το βασικό σύνθημα που φώναζαν ήταν όχι στα ιδιωτικά πανεπιστήμια και μετά άρχισαν τα πιο συγκεκριμένα πράγματα. Εγώ, αρχικά, ήταν λόγω των ιδιωτικών πανεπιστημίων που είχα την αντίθεση, διότι θα δημιουργούνταν κοινωνικά …όχι στρώματα εντελώς, θα υποβαθμιζόταν το κρατικό πανεπιστήμιο με τη δημιουργία ιδιωτικών.
Τι σημαίνει για εσάς δημόσια και δωρεάν παιδεία;
Χ1. Αυτή καθεαυτή η φράση σημαίνει ότι όλα τα άτομα ανεξαρτήτως φύλου, γένους, καταγωγής κτλ. έχουν δικαίωμα στη μόρφωση και την εκπαίδευση και σαφώς εννοείται ότι δεν χρειάζονται χρήματα δικά σου για να σπουδάσεις. Εντάξει, αυτό ξέρουμε ότι είναι ουτοπία πλέον στις μέρες μας με την παραπαιδεία κτλ που ξεκινάει σε μικρή ηλικία, αλλά εντάξει όσα περισσότερα δωρεάν δίνονται, για παράδειγμα συγγράμματα, τόσο το καλύτερο είναι. Ουσιαστικά, δωρεάν και δημόσια παιδεία δεν πιστεύω ότι υπάρχει, και ούτε πρόκειται.
Χ2. Δημόσια και δωρεάν παιδεία σημαίνει ότι σου δίνει το κράτος χωρίς κάποια πρόσθετη χρηματική επιβάρυνση, εκτός από τους φόρους που πληρώνουν όλοι οι πολίτες δηλαδή, διότι υποτίθεται από εκεί έρχονται τα λεφτά για την παιδεία… Είναι να μπορείς να αποκτήσεις τις απαιτούμενες γνώσεις όσο αφορά κάποια ειδικά θέματα ή γενικά για τη ζωή και την κοινωνία, κυρίως δημοτικό και γυμνάσιο, για να μπορείς να αντεπεξέλθεις στις κοινωνικές και επαγγελματικές σου υποχρεώσεις. Δηλαδή, αν χωρίς να κάνεις κάποια άλλη παιδεία εκτός από αυτή του κράτους και είσαι έτοιμος να τελειώσεις και να μπορείς να βρεις δουλειά, και να είσαι σωστός σαν άνθρωπος, αλλά αυτό είναι σχετικό για τον καθένα φυσικά, εννοούμε να σου δώσει αυτά που πρέπει. Τότε θεωρείται δημόσια και δωρεάν παιδεία. Αν κάνει μισές δουλείες, η παιδεία, τότε, εντάξει δεν είναι ολοκληρωμένη παιδεία, θα έπρεπε να ήταν δημόσια και δωρεάν, εν μέρει, η παιδεία, ας πούμε και όχι…
Ποιο στοιχείο του νόμου-πλαίσιο θεωρείς ότι ανέδειξαν περισσότερο οι συνελεύσεις;
Χ1. Κυρίως πιστεύω ότι έδωσαν βάση στην ιδιωτικοποίηση στο ν συν… μμμμ… τέσσερα; Ε, ναι ν συν δύο και στον ΔΟΑΤΑΠ, αυτά τα τρία πιστεύω, και κυρίως στα δύο πρώτα.
Χ2. Ναι, ήταν κυρίως στα χρόνια φοίτησης, στο ότι δεν πρέπει να υπάρχει όριο, στα συγγράμματα τα οποία θα ήταν δωρεάν νομίζω κάποια, και επιπλέον θα πρότεινα ο καθηγητής ότι θα ήταν καλό να αγοράσετε το τάδε, και εντάξει έλεγαν ότι θα αναγκαζόμαστε να τα αγοράζουμε αφού θα τα προτείνει κτλ. Και για τα χρήματα βασικά, το ότι θα έπρεπε να υπάρχει έγκριση προϋπολογισμού, αξιολόγηση κτλ Αυτό ήταν που επικεντρώθηκαν.
Το σημείο που επικεντρώθηκαν οι συνελεύσεις είναι και το σημείο που ενδιέφερε και εσένα; Ταυτίζεσαι δηλαδή, με αυτό που έθιξαν ή θα ήθελες να θίξεις και κάτι άλλο;
Χ1. Η αλήθεια είναι ότι η ιδιωτικοποίηση και εμένα αφορούσε. Τώρα, η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω αν έφτασε σε σημείο να με αφορά επειδή έφτασαν έτσι σε τόσο βάθος οι συνελεύσεις και έμαθα, για αυτό και με απασχολούσε, ή αν είχαν δώσει σημασία σε κάτι άλλο θα με απασχολούσε κάτι άλλο. Αλλά με τα παρόντα στοιχεία ναι, η ιδιωτικοποίηση ήταν αυτό που με ενδιέφερε και εμένα.
Χ2. Εντάξει, γενικά αυτά ήταν, δηλαδή τα κύρια σημεία αλλαγής του νόμου. Αυτά ήταν κυρίως αυτά που ήθελα να θίξω.
Ποια είναι η γνώμη σας για το άσυλο;
Χ1. Ακανθώδες θέμα, διότι εγώ πιστεύω ότι κανένας δεν είναι ικανός να αποφασίσει για το αν πρέπει να δοθεί άσυλο ή όχι. Έχει αποδειχθεί ότι σε δύσκολους καιρούς το άσυλο ήταν αυτό που έσωσε, βλέπε πολυτεχνείο σαφώς, βλέπε και πολιτικό κιόλας άσυλο τον καιρό της χούντας, ενώ τώρα έχει καταντήσει ο οποιοσδήποτε να μπαίνει μέσα και να το χρησιμοποιεί. Εντάξει, ίσως μία επιτροπή η οποία θα αποφάσιζε, αποτελούμενη και από φοιτητές και από καθηγητές, οι οποίοι όταν θα αφορά ένα τρίτο άτομο και όχι άτομα μέσα από τη σχολή, πιστεύω ότι θα μπορούσαν να είναι άνετα πιο αντικειμενικοί. Οπότε δεν θα είχαμε πανεπιστήμια να γίνονται άσυλα για οποιονδήποτε ήθελε να καταστρέψει ιδιωτική περιουσία και να προφυλαχτεί από τους αστυνομικούς αλλά επίσης σε κάποια πιο επικίνδυνη εποχή στην οποία εντάξει τώρα θα μου πεις θα υπάρξει; Αλλά κανείς δεν ξέρει, οπότε καλό είναι να παίρνουμε τα μέτρα μας εκ των προτέρων. Ναι, και να μην καταργηθεί.
Χ2. Εντάξει, το άσυλο ήταν όντως πολύ χρήσιμο τον καιρό των πολιτικών και στρατιωτικών αναταραχών. Πλέον σήμερα, γίνεται καθαρά εκμετάλλευση του, για ληστείες, για να καταφεύγουν μέσα στα πανεπιστήμια εγκληματίες, κυριολεκτικά είναι εγκληματίες. Εντάξει, όλοι έχουν να πουν μια ιστορία για ένα φίλο τους που έχασε κινητό, πορτοφόλι ή οτιδήποτε μέσα σε πανεπιστήμιο. Προσωπικά πιστεύω ότι δε θα έπρεπε να καταργηθεί τελείως, αλλά να έχει παράθυρο, δηλαδή μέσα από απόφαση του πρυτανικού συμβουλίου να μπορεί η αστυνομία να εισέρχεται. Δηλαδή, όχι να περνάει η αστυνομία απ’ έξω και να λέει άντε να μπούμε μέσα για να σπάσουμε πλάκα, αλλά να είναι κάτι που να επιτρέπεται μετά από άδεια του πανεπιστημίου σαν πανεπιστήμιο, να είναι δηλαδή κάτι που θα επιτρέπουν οι φοιτητές μαζί με το συμβούλιο. Όταν γίνει δηλαδή κάποιο αδίκημα, η αστυνομία πρέπει να μπει μέσα.
Είναι τώρα κάτι που θίξατε και νωρίτερα, αν δηλαδή έχετε πρόβλημα ή όχι με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Θα ήθελα τώρα να μου απαντήσετε και γιατί.
Χ1. Γιατί πιστεύω ότι αν μπουν οικονομικοί πόροι και από αλλού, σίγουρα θα παίξουν μεγάλο ρόλο τα συμφέροντα.
Σε τι επίπεδο;
Χ1. Στο μέγιστο επίπεδο. Σίγουρα, θα απολύονται και θα προσλαμβάνονται καθηγητές σύμφωνα με τα γούστα των χορηγών. Θα προωθούνται κάποιοι φοιτητές οι οποίοι θα έχουν κάποιο πιο γνωστό και πλούσιο πατέρα, που ίσως και να χρηματοδοτεί το ίδιο το πανεπιστήμιο και μπορεί και να μην αξίζει και να παίρνει βαθμούς ξέρω γω. Δεν πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει καλύτερο. Μπορεί αν θέλουν να δίνουν κονδύλια ως δωρεές. Αυτό κανείς δεν τους το απαγορεύει αν θέλουν να προωθήσουν… Δε βλέπω για ποιο λόγο να πρέπει να περπατάω και να βλέπω διαφημίσεις της κάθε εταιρείας στο προαύλιο και στο κυλικείο.
Χ2. Πιστεύω ότι θέμα ήταν όχι να μετατραπούν τα κρατικά πανεπιστήμια σε ιδιωτικά, απλά να εγκριθούν ιδιωτικά πανεπιστήμια ισότιμα με τα ήδη υπάρχοντα κρατικά. Αυτό βασικά θα αποτελέσει πρόβλημα…. Για κάποιους ίσως όχι. Για μένα, εγώ το θεωρώ πρόβλημα, διότι πλέον, ίσως, υποτιμηθούν τα κρατικά πανεπιστήμια. Σε όλους τους τομείς, όπως και στο σχολείο, αν πας σε ιδιωτικό θεωρείσαι ότι έχεις καλύτερη εκπαίδευση και ότι έχεις περισσότερες γνώσεις, ενώ πολλές φορές ισχύει το αντίθετο. Όπως και με τις χώρες. Δηλαδή, αν κάποιος σπουδάσει Ελλάδα, έχει διαφορετική αξία, πρακτική όχι θεωρητική, το πτυχίο του από κάποιον που θα σπουδάσει Αγγλία ή Αμερική. Ενώ στην Αγγλία μπορεί τα πράγματα που κάνουν να είναι πολύ υποδεέστερα από ένα ελληνικό πανεπιστήμιο. Κάποιοι λένε ότι δεν είναι πρόβλημα αυτό. Δε θα δούμε πως θα υποτιμηθεί το πανεπιστήμιο, αλλά είναι μία ευκαιρία για να ανέβει το επίπεδο του κρατικού, όταν υπάρχει ανταγωνισμός. Αυτό είναι εν μέρει σωστό. Αλλά το θέμα είναι: θα ασχοληθεί η κυβέρνηση για να αναβαθμίσει τα κρατικά πανεπιστήμια ώστε να είναι ανταγωνιστικά προς τα ιδιωτικά ή θα συνεχίσει η κατάσταση όπως είναι και στα νοσοκομεία με τα ιδιωτικά, που αν έχεις λεφτά πας σε ιδιωτικό και αν δεν έχεις λεφτά πας σε κρατικό; Αυτό είναι το πρόβλημα. Να μην καταλήξουν τα κρατικά να θεωρούνται ότι είναι αναγκαστική λύση, και τα ιδιωτικά να είναι αν έχεις τους οικονομικούς πόρους, διότι εκεί είναι καλύτερα. Αυτό θα δημιουργήσει προβλήματα διότι κάποια οικογένεια μπορεί να θέλει να στείλει το παιδί στο ιδιωτικό και να δυσκολεύεται οικονομικά, αλλά να κάνει τα πάντα για να έχει καλύτερη αναγνώριση το παιδί τους.
Χ1. Ναι μεν είναι το πρόβλημα ότι και καλά θα ιδρυθούν άλλα πανεπιστήμια ιδιωτικά και θα διατηρηθούν τα κρατικά, αλλά πιστεύω ότι στη μάχη με τα ιδιωτικά θα ψάξουν και τα κρατικά για χορηγό και δεν θα ισχύουν ως κρατικά. Πρόσεχε [μιλώντας στη Χ1.], και καλά ο νόμος σου λέει ότι δημιουργούνται τώρα ιδιωτικά και μένουν τα άλλα πανεπιστήμια, π.χ. η ΑΣΟΕΕ, το Καποδιστριακό, κρατικά και έχω ένα Α ή Β ιδιωτικό. Πιστεύεις ότι αν πηγαίνουν όλοι στα ιδιωτικά, δεν θα βρουν και στα κρατικά πόρους άλλους, υπόγεια ας πούμε, και όχι φανερά για να ενισχύσουν την παιδεία τους;
Χ1. Ναι, εντάξει υπάρχει αυτή η περίπτωση και δεν είναι κακό απαραίτητα. Γιατί χωρίς χρηματοδότηση και χωρίς λεφτά δεν γίνεται τίποτα. Όσο και αν δεν μας αρέσει, με το να υπάρχει επιχορήγηση σε πανεπιστήμια κρατικά έστω, από εταιρίες ή οτιδήποτε, αφορά ανάπτυξη. Ειδικά στον κλάδο μας, να γίνονται έρευνες με κονδύλια έστω και εξωτερικά, μόνο καλό μπορεί να σημαίνει για την τεχνολογία. Τώρα, το να εκμεταλλευτούν κάποια άτομα τα λεφτά αυτά και αν υπάρχουν συμφέροντα , αν ήταν έτσι τότε δεν θα έπρεπε να δουλεύει τίποτα, θα έπρεπε να ήταν όλα κρατικά Εντάξει, κάπου χρειάζεται και η εξωτερική υποστήριξη κάποιου είδους. Αυτό που μπορούμε να ελπίζουμε, είναι να υπάρχει έλεγχος και να μην γίνεται κατάχρηση.
Χ1. Ναι, αλλά αυτός είναι ακριβώς ο ρόλος του κράτους. Αυτό χορηγεί τα πανεπιστήμια. Αν θέλει να γίνει κάποια έρευνα κτλ καλοδεχούμενα τα ξένα. Αλλά αυτά σε μία ερευνητική ομάδα. Γιατί να μπαίνουν μέσα στη διαχείριση του πανεπιστημίου οι ξένοι πόροι. Αυτός είναι ο ρόλος του. Σου λέει το κράτος, σου παρέχω παιδεία. Είμαι δημοκρατία. Σου παρέχω υγεία, πρόνοια κτλ και παιδεία. Άρα, τους βασικούς πόρους του πανεπιστημίου πρέπει να τους παρέχει το κράτος, όχι κάποια άλλα άτομα. Αυτό.
Χ2. Ναι. Αν δεν τους παρέχει το κράτος όμως, είναι καλό να υπάρχουν και εξωτερικοί. Π.χ. εγώ έχω ένα κονδύλι και θέλω να το επενδύσω, ξεκάθαρα, ειλικρινά θέλω να το επενδύσω. Και προσλαμβάνω μια ομάδα μεταπτυχιακών, δηλαδή χρηματοδοτώ το μεταπτυχιακό τους για να κάνουν έρευνα σε ένα συγκεκριμένο θέμα, π.χ. η ανάπτυξη καλύτερης ανάλυσης οθόνης ή οτιδήποτε. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί είναι κακό αυτό αφού πολλές εταιρίες ξεκίνησαν με αυτό τον τρόπο. Και η google ξεκίνησε από πανεπιστήμιο στην Αμερική, η οποία σίγουρα χρηματοδοτούνταν. Εντάξει, στην Αμερική είναι από κεφάλαια ιδιωτικά κυρίως… και τώρα είναι μια παγκόσμιας κλίμακας εταιρεία, η οποία χρηματοδοτεί τόσες χιλιάδες άτομα . Και πάρα πολλές άλλες εταιρίες που αναπτύχθηκαν μέσω αυτού του τρόπου.
Χ1. Ναι, αλλά και εσύ το είπες ότι θα τα έδινες σε μεταπτυχιακούς. Θα έπαιρνες άτομα τα οποία ήδη θα είχαν ολοκληρώσει τη μόρφωση τους, για να τα χρησιμοποιήσεις για την καλύτερη απόδοση της εταιρείας σου.
Λοιπόν, για να επιστρέψουμε στις καταλήψεις. Πώς λειτουργούσαν οι καταλήψεις στη διάρκεια των κινητοποιήσεων; Πώς παίρνονταν οι αποφάσεις;
Χ1. Μαζευόμαστε όσοι φοιτητές ήθελαν… Βασικά, ήταν ανοιχτή η πρόσκληση για συνέλευση στο αμφιθέατρο της σχολής, όπου έβγαινε το πιο δημοφιλές πρόγραμμα, κάποιας παράταξης ή κάποιας ένωσης παρατάξεων. Μετά γινόταν το συντονιστικό, όπου έβγαινε το πρόγραμμα της εβδομάδας κατά κάποιο τρόπο, γιατί συνήθως κάθε βδομάδα γίνονταν καταλήψεις, το οποίο ήταν και πολιτιστικό και όσο αφορά την συμμετοχή μας στις πορείες κτλ
Οι παρατάξεις τι λέγανε, τι ψήφιζαν, υπέρ, κατά και ποιες;
Χ1. Εντάξει, υπήρχε βασικά η ΔΑΠ η οποία, έτσι μεταξύ των φοιτητών υποτίθεται ότι είναι φερέφωνο της νέας δημοκρατίας, η οποία δεν υποστήριζε την κατάληψη, ήταν κατά, και υπήρχαν και οι υπόλοιπες παρατάξεις οι οποίες ή ήταν η καθεμιά μόνη της και υποστήριζε δικό της πλαίσιο ή ήταν σε ομάδες υποστηρίζοντας ότι πρέπει να προβούμε σε αγώνα ενάντια στην αλλαγή.
Χ2. Βασικά ήταν τρία πλαίσια. Το ένα ήταν της ΔΑΠ που ήταν πάντα μόνο του, ήταν το συντονιστικό υπέρ της κατάληψης, έτσι ονομαζόταν, που ήταν τα ΕΑΑΚ, η αρένα από το πρώτο έτος και η ΠΑΣΠ. Η ΠΑΣΠ στην αρχή δεν ήταν. Και ήταν και πάντα η Πανσπουδαστική που είχε δικό της πλαίσιο, πάντα. Δηλαδή, ενώ υποστήριζαν και οι δύο κατάληψη, μπορεί η ΠΚΣ να υποστήριζε κατάληψη για πέντε μέρες, ενώ οι άλλοι για έξι ημέρες. Απλώς, η Πανσπουδαστική είχε πάντα δικό της πλαίσιο.
Εσείς παιδιά μιλήσατε ποτέ σε συνέλευση ή θέλατε να μιλήσετε και δεν μιλήσατε;
Χ2. Εγώ προσωπικά δεν έχω μιλήσει σε συνέλευση, μπροστά στον κόσμο δηλαδή. Μια φορά αγανάκτησα, δεν θυμάμαι για τι, και σηκώθηκα πάνω και φώναξα κάτι. Εντάξει, γενικά τώρα να μιλήσεις, το θεωρούσα λίγο μάταιο γιατί…, τέλος πάντων, θα το πούμε μετά αυτό…
Χ1. Ναι, εγώ ήθελα μια φορά να μιλήσω. Σήκωσα το χέρι μου αλλά εν με πρόσεξαν, και αφού έτσι προσπεράστηκα το θέμα, δεν ασχολήθηκα και εγώ ξανά να μιλήσω. Αλλά η αλήθεια είναι πάντως, ότι δινόταν η ευκαιρία να μιλήσεις αν ήθελες και αν είχες το σθένος να σηκώνεις πολύ ψηλά το χέρι [γέλια]. Δεν ήταν πάντως έτσι αυστηρά, να μιλάνε μόνο οι παρατάξεις.
Άρα λοιπόν για ποιο λόγο δεν μίλησες εσύ Χ2.;
Χ2. Βασικά, εμένα μου δημιουργήθηκε η εντύπωση, ιδίως σε μεταγενέστερο στάδιο, όχι στις πρώτες συνελεύσεις, ότι ήταν κάπως… ένιωθα δηλαδή ότι ήταν τελείως κομματικά όλα, ή ερχόταν η μία παράταξη και έλεγε ότι εμείς αγωνιζόμαστε… αλλά από πίσω διέκρινα ειρωνεία ας πούμε και όχι ειλικρίνεια, ότι ο σκοπός ήταν άλλος τελικά. Και οι άλλες παρατάξεις το ίδιο βασικά… Εμένα μου δημιουργήθηκε κλίμα αηδίας σε κάποια φάση από την όλη κατάσταση. Και εντάξει τώρα, να σηκωθώ πάνω να μιλήσω τι, σε ποιους; Σ’ αυτούς που είναι τυφλωμένοι και πιστεύουν αυτά που πιστεύουν χωρίς να ξέρουν και οι ίδιοι γιατί τα πιστεύουν, απλά το κόμμα τους ή η παράταξη τους είναι τέτοια; Να φανατίζονται και να κάνουν; Εντάξει…
Άρα είστε απογοητευμένοι από τις πολιτικές διαδικασίες των καταλήψεων, των συνελεύσεων και από τα συντονιστικά. Θα λέγατε ότι δεν είναι φιλικές διαδικασίες για τον φοιτητή; Θα λέγατε ότι δεν διασφάλιζαν την δημοκρατία της κατάληψης, όπου να μπορεί κάποιος να μιλήσει χωρίς να έχει την εμπειρία κτλ;
Χ1. Καλά, εγώ δεν είμαι τόσο απογοητευμένη. Απλώς, στην αρχή υπήρχε μεγάλη ενθάρρυνση και καλές προθέσεις. Από ένα σημείο και έπειτα άρχισαν να γίνονται πιο κομματικές. Αλλά ανέκαθεν, καθ’ όλη τη διάρκεια, πιστεύω ότι μπορούσες να μιλήσεις αν ήθελες. Απλά εντάξει όταν ανάμεσα σε αυτόν το χαμό έπρεπε να φανείς… εγώ θυμάμαι τουλάχιστον δυο τρεις φορές που ανέβηκε κάποιος από κάτω από τα παιδιά, τώρα δεν ξέρω αν ανήκε σε κάποια παράταξη… αλλά όχι από τους ομιλητές… Και σίγουρα κατά τη διάρκεια της κατάληψης μέσα στο πανεπιστήμιο άνετα μπορούσες να συμμετάσχεις, και στο συντονιστικό που ήταν ανοιχτό σε όλους. Τώρα αν εμείς πηγαίναμε ή όχι είναι άλλο θέμα. Ή και μετά ας πούμε με τις εκδηλώσεις, μπορούσε να συμμετέχει ο καθένας.
Χ2. Εγώ από την αρχή διαφωνώ με την όλη διαδικασία της συνέλευσης. Διότι μπορεί, ας πούμε, να πηγαίνουν κάποια άτομα, να αποφασίζουν ότι θα γίνει συνέλευση, να συγκεντρώνουν τον κόσμο τους και να περνάνε αποφάσεις που να μην αντιπροσωπεύουν όλο το πανεπιστήμιο. Και, επίσης, ο τρόπος που γίνεται η ψηφοφορία εμένα δε μου αρέσει. Θα προτιμούσα, πολύ καλύτερα, να γινόταν η πληροφόρηση σε αίθουσες τουλάχιστον τριπλάσιες. Γιατί εκεί μέσα και να ήθελες να μπεις δεν μπορούσες αρκετές φορές και εντάξει θα ήταν μάλλον καλύτερα να γινόταν η ψήφος με χαρτί, όχι με το χέρι. Για να μπορεί ο καθένας να ψηφίζει ό,τι θέλει, έστω και αν είναι μόνος του, να μη φοβάται… διότι εντάξει γίνονταν τραγικά πράγματα. Δηλαδή, πετούσαν πράγματα σε κάποιον που πήγαινε να μιλήσει ή φαγητά, δηλαδή μιλάμε για ταινίες τελείως. Και το άλλο που διαφωνώ πολύ έντονα είναι ότι στη συγκεκριμένη σχολή, τη δική μας, σε άλλες σχολές από ότι ξέρω δεν γίνεται αυτό, έκανε όλη η σχολή μαζί συνέλευση. Και ενώ μπορούσε δηλαδή το τμήμα του οικονομικού να ήθελε κατάληψη μπορεί το ΔΕΤ [τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας] να μην ήθελε κατάληψη. Λέω τώρα τυχαία. Και, εντάξει, θα μπορούσε πιο εύκολα να γινόταν σε κάθε αμφιθέατρο το κάθε τμήμα. Διακόσια άτομα ή έστω όσα… Τώρα, τα άτομα που θα έρχονταν θα ήταν πολύ πιο λίγα, θα ήταν πολύ πιο οργανωμένα, θα μιλούσαν πιο εύκολα και πιο πολλά άτομα και θα μπορούσε να αποφάσιζε κάθε τμήμα αν θα γίνονταν ή όχι κατάληψη στο τμήμα του. Γιατί, δηλαδή, όλη η σχολή να είναι στο ίδιο… μπορεί εγώ που έχω τόσα εργαστήρια την τάδε βδομάδα να είναι πολύ σημαντικό για μένα και να μην μπορούσα να το χάσω. Και να ψηφίσω να γίνουν κινητοποιήσεις, να γίνει η πορεία και να είναι το πανεπιστήμιο ανοιχτά. Ενώ και τα εργαστήρια ήταν κλειστά και όλα ήταν κλειστά. Τώρα, αυτό μπορεί κάποιον που να μην είχε πρόβλημα με τα μαθήματα του να τον βόλευε κιόλας.
Συμμετείχε πολύς κόσμος στο συντονιστικό της κατάληψης; Εσείς πιστεύετε ότι λειτούργησε ουσιαστικά;
Χ1. Όχι, δυστυχώς δε συμμετείχε. Μετά τη συνέλευση οι περισσότεροι έφευγαν. Λίγα ήταν τα άτομα. Εντάξει από τη μία είναι πώς να το πω, όχι φασιστικό, επειδή ήταν λίγοι αυτοί που έπαιρναν αποφάσεις αλλά από την άλλη αν ήθελα ας πήγαινα. Εντάξει, η αλήθεια είναι ότι προσπαθούσαν για το καλύτερο τα παιδιά μέσα, και έβγαζαν και ένα πρόγραμμα κοινό και για τις εκδηλώσεις μέσα στη σχολή και για το πώς θα οργανώνονταν τα πανό και τα συνθήματα. Ήταν καθαρό ανοιχτό. Τώρα, αν λειτούργησε θετικά ή αρνητικά… εγώ δεν είδα κάποιο εμφανές αποτέλεσμα του συντονιστικού. Αν υπήρχε και απουσία του συντονιστικού μπορεί και να μην είχα καταλάβει κάποια διαφορά.
Χ1. Εντάξει, οργανώνονταν κάποιες εκδηλώσεις, κάποιες προβολές ταινιών κτλ. Η αλήθεια είναι ότι αν δεν έχεις σκοπό να πας στο πανεπιστήμιο όταν έχει κατάληψη τότε όντως δεν θα καταλάβεις διαφορά. Τώρα, πολύ αόριστα και χωρίς να πω ότι εγώ θα έκανα κάτι καλύτερο, δεν ξέρω αν υπήρχε κάποιος τρόπος να τραβήξει το ενδιαφέρον με κάποιες εκδηλώσεις, για να έρθει ο κόσμος στο πανεπιστήμιο το απόγευμα… τώρα τι να έχει… εντάξει προβολές ταινιών είχαν. Ίσως, κάποιες παρουσιάσεις ή οτιδήποτε να μην ήταν κι τόσο ευρύ το ενδιαφέρον, δηλαδή πολλά άτομα να μην ενδιαφέρονταν για συγκεκριμένα θέματα, δηλαδή κυρίως… η αλήθεια είναι ότι ο περισσότερος κόσμος, δυστυχώς, δεν ασχολείται, αλλά και πάλι θα ήταν πιο καλό να ήταν περισσότερα άτομα μέσα στην κατάληψη. Δηλαδή, να ήταν κάτι ποιο ενιαίο. Τώρα, ήταν απλά πάμε ψηφίζουμε, κλειστό πανεπιστήμιο, πάμε διακοπές. Τέτοιο στιλ.
Ποια πιστεύετε ότι ήταν η πιο σημαντική στιγμή του κινήματος των καταλήψεων;
Χ1. Πιστεύω πριν το καλοκαίρι, που πραγματικά ήμαστε όλοι ενωμένοι και αποφασισμένοι. Εντάξει μετά το καλοκαίρι, μεσολάβησαν διακοπές, διασπαστήκαμε, και μετά μάλιστα δεν υπήρχε μεγάλη όρεξη. Ξεκινούσαν τα μαθήματα και είχες άλλα στο μυαλό σου. Πιστεύω ότι η κορύφωση ήταν πριν το καλοκαίρι. Εκεί ήταν που υπήρξε πίεση και περισσότερες πορείες και πολύ μαζικότερο το κίνημα. Έβλεπα άτομα από όλες τις γωνιές της Ελλάδας να έρχονται.
Πιστεύετε ότι τα ΜΜΕ βοήθησαν ή έβλαψαν τον αγώνα και με ποιο τρόπο;
Χ2. Δεν μπορώ να πω ότι παρακολουθούσα και στενά τα ΜΜΕ. Υπήρχαν κάποιοι δημοσιογράφοι οι οποίοι επιτίθονταν στην αστυνομία, ας πούμε, συνέχεια. Σε σημείο που συμφωνούσα μαζί τους αλλά βαρέθηκα να τους ακούω να λένε τα ίδια και να φωνάζουν και να κάνουν. Το ότι υπήρχαν συζητήσεις ήταν καλό. Ίσως, δεν υπήρχε ισορροπία σε κάποιες συζητήσεις. Έφερναν τρία άτομα της μίας άποψης και ένα άτομο της άλλης άποψης. Εντάξει, νομίζω όλοι ξέρουν πως είναι οι συζητήσεις τώρα στην Ελλάδα. Ο καθένας μιλάει, όποιος έχει την πιο δυνατή φωνή ακούγεται. Ήταν λίγο μάταιο, δηλαδή.
Χ1. Εγώ δεν πιστεύω ότι βοήθησαν. Ίσα-ίσα που έκαναν και κακό μάλιστα στις πορείες. Αναφέρονταν μόνο η κακή πλευρά των πορειών όχι τόσο των καταλήψεων. Ναι μεν ανέφεραν ότι μένουν κλειστά τα πανεπιστήμια και μένουν τα μαθήματα πίσω, αλλά με τις πορείες γινόταν ο χαμός. Ο καθένας έλεγε τη δικιά του άποψη, χωρίς να παρίσταται, χωρίς να ξέρει τι ουσιαστικά γίνεται. Το μόνο που έμενε ήταν οι καταστροφές, ξέρω γω οι βεβηλώσεις και οι κραυγές. Δηλαδή, ήταν κατά σε σημείο που να διαστρεβλώνουν την αλήθεια. Ακόμα και τους φοιτητές που τους καλούσαν να πουν τη γνώμη τους δεν τους άφηναν να μιλήσουν, επιτίθονταν στους φοιτητές και άφηναν άλλους βετεράνους της τηλεόρασης να μιλάνε με τις ώρες και ο φοιτητής πήγαινε να αρθρώσει λέξη και τον κόβανε. Σε σημείο που και δικοί μου άνθρωποι σκέφτονταν: α τα κωλόπαιδα οι φοιτητές και να μην σκέφτονταν ότι και η κόρη τους ή η εγγονή τους είναι μέσα και ότι θεωρεί ότι είναι δίκαιο. Και να μην ξέρουν ουσιαστικά και γιατί γίνεται όλο αυτό.
Οι γονείς σας και το κοντινό σας περιβάλλον τι γνώμη είχαν για τις κινητοποιήσεις;
Χ1. Τα άτομα που πλησίαζαν την ηλικία των γονέων μου, θείοι κτλ ήταν περισσότερο με τους φοιτητές. Ναι μεν αγωνιούσαν για τις πορείες μην πάθω τίποτα ή οτιδήποτε…, αλλά, κυρίως, όταν έβλεπαν τις ειδήσεις εξοργίζονταν με αυτούς που τα διαστρέβλωναν, μιας και είχαν μία πρώτη άποψη από μένα. Αλλά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, όπως παππούδες θείοι κτλ ήταν τελείως κατά. Πίστευαν ότι όλο αυτό που γίνεται είναι ανώφελο, ότι γίνεται μόνο και μόνο για να χαθούν τα μαθήματα και ότι δεν εξυπηρετούσε κανένα σκοπό.
Χ2. Γενικά, το οικογενειακό μου περιβάλλον, επειδή δεν είχαμε και συχνά πρόσβαση σε συζητήσεις, από απλές αναφορές που άκουγαν είχαν αρνητική εντύπωση για τις καταλήψεις. Ότι ήταν για να χαθούν μαθήματα, για άλλους σκοπούς κτλ και δεν τους αδικώ κιόλας γιατί αυτό που έβλεπαν ήταν αυτό στην ουσία από τις τηλεοράσεις.
Τους καθηγητές σας πώς τους είδατε σε σχέση με τις κινητοποιήσεις;
Χ1. Κάπως αδιάφορους. Ναι μεν είχαν και αυτοί τις συνελεύσεις τους και συμμετείχαν. Η σχολή μας δεν ήταν από αυτές τις σχολές που οι καθηγητές ήταν κατά, αλλά επειδή δεν ήταν και ανοιχτές οι συνελεύσεις τους, εγώ δεν έχω ουσιαστική εικόνα για το πώς το έπαιρναν. Αν απλά συμμετείχαν στο κύμα και αυτοί ή αν όντως το πίστευαν.
Χ2. Γενικά, πιστεύω οι περισσότεροι καθηγητές ήταν κατά της αλλαγής του νόμου, και νομίζω ότι είναι για οικονομικούς λόγους. Διότι με κάποιο τρόπο θα έπαιρναν πιο λίγα λεφτά… και επειδή με το νέο νόμο θα υπήρχε έλεγχος στους καθηγητές. Νομίζω ότι οποιοσδήποτε προτιμάει να μην έχει κανένα έλεγχο και να κάνει ότι θέλει. Άρα απ’ ότι ξέρω οι περισσότεροι ήταν ενάντια στις αλλαγές. Συγκεκριμένα, είπε ένας, και το έβαλαν και σε φυλλάδιο υπέρ της κατάληψης, ότι δεν υπάρχει λόγος να γίνει καμία αλλαγή και για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια όσο καλό έκανε η ιδιωτική τηλεόραση έναντι της κρατικής, σε ποιότητα, τόση αύξηση θα έχουμε και στα κρατικά πανεπιστήμια. Δηλαδή, ότι το ιδιωτικό δεν είναι και απαραίτητα καλύτερο ποιοτικά.
Θεωρείτε ότι οι φοιτητές νίκησαν ή έχασαν;
Χ1. Εγώ πιστεύω ότι έχασαν. Είχαν μερικές έτσι προσωρινές νίκες, αλλά ουσιαστικά δεν πιστεύω ότι υπήρξε νίκη. Μόνο ως προς το σημείο ότι αφυπνιστήκαμε ως φοιτητές και ίσως έγινε κατανοητό σε κάποιους ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα. Ότι η κυβέρνηση ουσιαστικά δε δουλεύει για εμάς, αλλά για την πάρτη της και για οικονομικά συμφέροντα και ότι όσο και αν πιστεύουμε ότι εμείς τους εκλέγουμε για να εκφράζουν την δικιά μας γνώμη, απ’ ότι φάνηκε εμείς εκφράσαμε τη δικιά μας γνώμη και αυτοί δεν την υποστήριξαν. Οπότε πιστεύω ότι χάσανε…
Χ2. Εντάξει, δεν είναι θέμα αν χάσανε ή αν νικήσανε. Εγώ πιστεύω ότι υπήρξαν κάποια θετικά πράγματα. Το ότι δηλαδή αν δεν γινόταν καμία κινητοποίηση τότε πολύ εύκολα θα μπορούσε να γίνει οποιαδήποτε μετατροπή από κάποιον υπουργό αργότερα, μετά από μια πενταετία ας πούμε. Με το σκεπτικό ότι εντάξει αλλάξαμε το άρθρο, αφού δεν είπε κανείς τίποτα αν το αλλάξουμε ακόμη λίγο δεν θα πει κανείς επίσης τίποτα. Τώρα, έγινε ολόκληρος χαμός και ίσως το σκεφτούν να αλλάξουν κάτι ή θα το αλλάξουν μυστικά. Αυτό ήταν μία νίκη σε εισαγωγικά, το ότι οι φοιτητές ακόμη ενδιαφέρονται και ξέρουν τι τους γίνεται. Αυτό ήταν το νόημα. Ότι έχουμε δικαίωμα στο μέλλον μας κτλ. Αυτό ήταν καλό μέχρι ενός σημείου, το μήνυμα δόθηκε μέχρι ενός σημείου. Τώρα, από εκεί και πέρα μπήκαν άλλα πράγματα στις καταλήψεις, χαλάσανε κατά την άποψη μου. Το αίσθημα που έπαιρνα εγώ ήταν κάθε άλλο παρά αγνός αγώνα για παιδεία και από εκεί και πέρα θα έπρεπε να γίνουν οι μισές καταλήψεις από ότι έγιναν. Δηλαδή, ως ένα χρονικό σημείο, και μετά από εκεί και πέρα θα έπρεπε να γίνονται διαδηλώσεις, διαμαρτυρίες…
Πώς πιστεύετε ότι επηρέασε η καταστολή το φοιτητικό κίνημα και εσάς προσωπικά;
Χ1. Σίγουρα, επηρέασε όλους και φάνηκε και στις πορείες, οι οποίες σιγά-σιγά λιγόστευαν. Υπήρξαν φυσικά κάποιοι που έλεγαν ή τώρα ή ποτέ. Και άλλοτε θα υπήρξε κάτι αντίστοιχο. Δεν είναι δυνατόν να μη σταματάει. Υπήρχαν μετά και άλλοι φοιτητές, μαζί τους και εγώ, που εντάξει και λόγω οικογενειακών πιέσεων και λόγω δικού τους φόβου σταμάτησαν να πηγαίνουν στις πορείες. Εγώ προσωπικά σταμάτησα να πηγαίνω από ένα σημείο και έπειτα. Φοβόμουν πολύ, όχι και καλά μην χάσω τη ζωή μου αλλά ξέρω γω μη βάλω… γιατί είχα ακούσει πάρα πολλά για συλλήψεις χωρίς λόγο, για κρατητήρια, για απαίσιες συνθήκες κτλ, χωρίς ουσιαστικά να κάνω κάτι. Απλά να βρεθώ σε αυτή τη θέση για κάτι που δεν το βλέπω να έχει αποτέλεσμα… και από ένα σημείο και μετά σταμάτησα.
Χ2. Σε αρκετές πορείες η αντιμετώπιση ήταν αδικαιολόγητη και συγχρόνως δικαιολογημένη. Δηλαδή, υπήρχε η αφορμή αλλά δεν υπήρχε η αιτία. Διότι πάντα σε τέτοιες συγκεντρώσεις υπάρχουν ομάδες ατόμων οι οποίες εκμεταλλεύονται την ευκαιρία της πορείας, και μέσα στο πλήθος κάνουν αυτά που τους αρέσει να κάνουν. Δηλαδή, ως γνωστόν, αυτοί με τα ξύλα και με τις πέτρες που μπορεί να σπάνε βιτρίνες καταστημάτων για καλύτερη παιδεία; Ή ξέρω γω για τι; Καλύτερο εμπόριο ρούχων; Εννοώ ότι ήταν τραγικό. Άναβαν φωτιές σε καταστήματα με ηλεκτρονικά… καμία σχέση δηλαδή με το σκοπό. Και λογικό είναι αν ήμουν και εγώ αστυνομικός, αν έβλεπα τέτοιες ενέργειες θα καθόμουν με σταυρωμένα τα χέρια; Όχι. Απλά υπήρχε στο τυφλό. Κάνανε ζημιές δηλαδή κάποιοι. Ρίξε δακρυγόνα σε όλους για να διαλυθούν. Εννοώ ότι δεν ήταν οι διαδηλώσεις το πρόβλημα, ήταν εκείνη η ομάδα. Αν κυνηγούσαν αυτή την ομάδα και υπήρχε… εντάξει τώρα ότι και να πούμε, μέσα στη στιγμή, όταν γίνονται όλα τόσο γρήγορα… δεν μπορείς να ρίξεις και ευθύνες… αλλά υπήρχαν κάποια συγκεκριμένα άτομα, από πλευράς του κράτους δηλαδή, που όντως έκαναν πράγματα σκόπιμα. Όπως στη Θεσσαλονίκη αυτό που έγινε με τον φοιτητή που περπατούσε και …αυτά που δείχνανε οι τηλεοράσεις. Ήταν εντελώς άσκοπο και ανούσιο. Ήταν απλά για να βγάλουν τα απωθημένα τους. Αυτό σίγουρα καταδικαστέο, και ότι επηρέασε σίγουρα επηρέασε. Εγώ προσωπικά αν ένιωθα πιο έντονα αυτό το σκοπό των καταλήψεων, δε θα με εμπόδιζε η αστυνομία ή οτιδήποτε …τα δακρυγόνα… Όπως είπα και πριν είχα ξαναέρθει επαφή με τέτοιου είδους αντιμετώπιση. Ίσως, όχι σε τέτοιο βαθμό, αλλά εντάξει το αίσθημα του φόβου είναι φυσιολογικό όταν έρχεσαι ενάντια σε κάποια κρατική φρούρηση ας πούμε. Αλλά πλέον σταμάτησα κι εγώ να πηγαίνω γιατί δεν ένιωθα ότι υπήρχε λόγος πλέον.
Πώς πιστεύετε ότι προέκυψε η παύση των κινητοποιήσεων; Για ποιο λόγο;
Χ1. Εγώ πιστεύω γιατί οι φοιτητές σταμάτησαν να συμμετέχουν και επειδή σταμάτησε και όλος αυτός ο θόρυβος στη βουλή. Σταμάτησαν να το συζητούν. Δηλαδή, ναι μεν κάποιοι έλεγαν ότι είναι κόλπο, ότι εμείς πρέπει να μείνουμε ενωμένοι κτλ αλλά οι φοιτητές έβλεπαν ότι δεν υπήρχε νόημα. Σταμάτησαν να το συζητάνε. Και αν θέλουν να το περάσουν θα το περάσουν. Εμείς κάναμε ότι ήταν να κάνουμε. Οπότε σταμάτησαν οι φοιτητές να προσέρχονται… και για αυτό σταμάτησε το κίνημα.
Χ2. Βασικά, εγώ πρόσεξα ότι σταμάτησαν οι καταλήψεις και τα κινήματα όταν πέρασε ο νόμος και ψηφίστηκε. Μετά από μία εβδομάδα σταμάτησαν οι καταλήψεις, και εντάξει τι να συνεχίσει η κατάληψη, για να αποσυρθεί ο νόμος; Αν δεν καταφέραμε να τον εμποδίσουμε πριν… αν δεν καταφέραμε να επηρεάσουμε τους βουλευτές να σκεφτούν δηλαδή ότι υπάρχουν κινητοποιήσεις άρα υπάρχει και κάποιο πρόβλημα… οι ίδιοι οι βουλευτές θα αποφασίσουν αν θα τον αποσύρουν… Ήταν κάπως…
Πιστεύετε ότι έχουν λήξει τα πράγματα; Έχει περάσει η κυβέρνηση αυτό που ήθελε να περάσει;
Χ1. Πάντα υπάρχει μία ελπίδα, και ευτυχώς το σύνταγμα έχει φρονήσει για αυτό και για αυτό ο νόμος δεν εφαρμόζεται σε αυτή την τετραετία αλλά στην επόμενη. Οπότε ουσιαστικά μέχρι να γραφτεί αυτός ο νόμος στο σύνταγμα κτλ. πάντα υπάρχει μία ελπίδα. Αλλά δεν πιστεύω ότι θα αλλάξει αυτό. Δεν έχω μεγάλες ελπίδες για αυτό το πράγμα.
Χ2. Για το συγκεκριμένο νομίζω πως όχι δεν θα αλλάξει κάτι, και λόγω ευρωπαϊκής ένωσης κιόλας υποχρεούνται νομίζω να υπάρχει άδεια για ιδιωτικά πανεπιστήμια. Δεν υπάρχει η περίπτωση νομίζω να πει η Ελλάδα στην Ε.Ε. ότι εμείς το θέλουμε έτσι.
Πιστεύετε ότι σας άλλαξαν ως φοιτητή και ως άνθρωπο οι καταλήψεις;
Χ1. Ναι, σίγουρα. Ήμουν που ήμουν κατά της κυβέρνησης, παραέγινα τώρα. Μπήκα και εγώ σε μια διαδικασία αντίδρασης απέναντι στην κυβέρνηση. Έγινα και εγώ πλέον μέλος του συλλογικού οργάνου που λέγεται φοιτητική παράταξη, ανεξάρτητα όμως από κόμματα κτλ. Ένιωθα πιο σημαντική εν μέρει, ότι έκανα κάτι σημαντικό, κάτι σωστό. Σίγουρα, έγινα πιο ώριμη και με έκανε να σκεφτώ κάποια πράγματα που δεν τα είχα σκεφτεί καν πιο πριν. Δεν πίστευα π.χ. ότι μπορεί να αλλάξει η κρατική μόρφωση, κι όμως να που συμβαίνουν αλλαγές.
Χ2. Εγώ προσωπικά συνειδητοποίησα κάποια πράγματα και απογοητεύθηκα. Και ενώ είχα την εντύπωση ότι υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να σκέφτονται πέρα από συμφέροντα, κόμματα κτλ., συνειδητοποίησα ότι πίσω από όλα βρίσκεται το χρήμα και κάποια κίνηση από πίσω… Άρα, μάλλον αρνητικά αποτελέσματα… αλλά θετικό ότι το έζησα και συνειδητοποίησα και επιβεβαίωσα κάποια πράγματα.
Πώς σας φάνηκε η συνέντευξη;
Χ1. Ήρθε νομίζω την κατάλληλη στιγμή, μετά το πέρας των κινητοποιήσεων. Ήρθε ο καιρός να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα για το πόσο ουσιαστικοί ήταν ή όχι. Για το πόσο εμείς καταλάβαμε κάποια πράγματα.
Χ2. Καλά ήταν που έτσι τα είπαμε. Γιατί λέγοντας τα, τα σκεφτόμαστε και εμείς περισσότερο και μπαίνουμε και σε άλλες σκέψεις. Δεν ήταν κουραστική [γέλια].
Πώς σας φάνηκε το ερωτηματολόγιο; Υπήρχε κάτι που θα έπρεπε να ρωτηθεί και δεν έγινε, ή κάτι που θέλετε να προσθέσετε ή κάτι στο οποίο πιστεύετε ότι δεν θα έπρεπε να αναφερθούμε τόσο πολύ;
Χ1. Με μια πρώτη σκέψη, δε νομίζω ότι υπήρχε κάτι που δεν ειπώθηκε. Γιατί, κυρίως, αφορούσε και τις κινητοποιήσεις. Αν αφορούσε π.χ. την πολιτική κατάσταση μέσα στα πανεπιστήμια, σίγουρα υπάρχουν και άλλα που θα μπορούσαν να ειπωθούν… αλλά όσο αφορά τις καταλήψεις πιστεύω ότι κάλυψε ευρύ φάσμα.
Χ2. Ήταν ένα μετρημένο ερωτηματολόγιο, πολύ καλά τοποθετημένο. Δεν είχε πιστεύω ούτε παραλείψεις, ούτε πράγματα αχρείαστα.
Θα θέλατε κάτι να προσθέσετε σε αυτά που ειπώθηκαν; Οτιδήποτε.
Χ1. Εντάξει, δεν υπάρχει κάτι να προστεθεί όσο αφορά τα κινήματα, τώρα… Α, βρήκα κάτι. Αυτό που μου είχε πει η φαρμακοποιός της γειτονιάς μου [γέλια]. Είχε πει και καλά, αλίμονο της χώρας αυτής που η νεολαία κοιμάται. Οπότε, ας το έχουμε αυτό κατά νου, και κάθε φορά όταν πρέπει, και θίγονται τα συμφέροντα μας να κινούμαστε ανάλογα.
Χ1. Και, επίσης, να ξέρουμε ότι ενώ περνούν οι δεκαετίες κάποια πράγματα πρέπει να αλλάζουν. Απλώς, πρέπει να φροντίζουμε να αλλάζουν με το σωστό τρόπο και να εξυπηρετούν τα συμφέροντα εκείνων που τους αφορούν.
