Είσαι από Αθήνα ή από επαρχία;
Ε1.: Από το Βόλο
Από ποια σχολή είσαι και σε ποιο έτος σπουδών;
Ε1.: Ιατρική σχολή Αθηνών, 5ο έτος
Τι δουλειά κάνουν οι γονείς σου; Πώς χαρακτηρίζεις την οικονομική κατάσταση των γονιών σου;
Ε1.: Ο πατέρας τραπεζικός υπάλληλος, η μάνα καθηγήτρια. Γενικά, μεσοαστοί είμαστε εμείς…
Τα βγάζετε άνετα δηλαδή;
Ε1.: Ναι, άνετα…
Έχεις δουλέψει ποτέ ή δουλεύεις; Χρειάστηκε να δουλέψεις ποτέ;
Ε1.: Δεν είναι ότι χρειάστηκε, αλλά για μια επαφή με το χώρο εργασίας και για να μη ζητάω…
Χαρτζιλίκι δηλαδή;
Ε1.: Ναι χαρτζιλίκι.
Σε τι πράγμα;
Ε1.: Πιο πολύ ξέρεις οικοδομή.
Εδώ στην Αθήνα;
Ε1.: Όχι στο Βόλο.
Για μικρές περιόδους;
Ε1.: Ναι για μικρές. Ένα μήνα το καλοκαίρι, τέτοια, με τη σχολή δε με πολυπαίρνει να δουλέψω…
Μαύρα;
Ε1.: Ναι μαύρα…
Τα βγάζεις πέρα εύκολα (οικονομικά) με τις σπουδές σου; Σου δίνουν χρήματα οι γονείς σου;
Ε1.: Ναι τα βγάζω… 100% με τα χρήματα των γονιών μου περνάω.
Οι γονείς σου ανήκουν ή ανήκαν κάπου πολιτικά από όσο γνωρίζεις;
Ε1.: Ο πατέρας μου κάποτε ήταν αριστερός, τώρα τι ακριβώς θα σε γελάσω… αλλά ήταν και ψήφιζε
Ψήφιζε απλώς, ή…;
Ε1.: Ε, ήταν πιο οργανωμένος τώρα στα φοιτητικά χρόνια, ξέρεις.
Δεν ξέρεις ακριβώς που;
Ε1.: Ακριβώς που, θα σε γελάσω.
Εσύ προσωπικά πώς θα χαρακτήριζες τον εαυτό σου, πολιτικά;
Ε1.: Κοντά σε αρχές της αναρχίας, αλλά σου λέω με κάποια χαρακτηριστικά που βάζω εγώ στον εαυτό μου. Με βάση τις δικές μου αξίες, την ηθική μου όπως έχει δημιουργηθεί, μέσα από όλη την ζωή μου, αυτονομία, τέλος πάντων…
Εντάξει, αλλά αυτό το «αυτονομία» ας πούμε, τι σημαίνει;
Ε1.: Γενικά, να βάζω τους νόμους με τους οποίους θέλω να κινούμαι, ώστε να διατηρώ την αυτοεκτίμηση και τον αυτοσεβασμό μου πρώτα από όλα, ώστε να μπορώ να σεβαστώ και τον άλλο.
Είσαι υπέρ της συλλογικής δράσης; Δηλαδή, θα θελες να είσαι σε ομάδες που λειτουργούν αυτόνομα, που συναποφασίζουν, ξέρω γω.
Ε1.: Είμαι υπέρ της συλλογικής δράσης όταν μια συλλογικότητα δεν καταπατά έστω και στο ελάχιστο, έστω και μια ατομικότητα.
Είσαι ή υπήρξες οργανωμένος κάπου πολιτικά; Αν ναι για πόσο καιρό και που;
Ε1.: Ποτέ οργανωμένος πολιτικά. Ποτέ.
Η σχολή που σπουδάζεις είναι της επιλογής σου… Ιατρική… Γιατί την επέλεξες;
Ε1.: Εντάξει γιατί την επέλεξα….
Αν έχεις σκεφθεί…
Ε1.: Ξέρεις, τώρα υπάρχουν και προσωπικά βιώματα…, που ένιωσα την προσφορά από άνθρωπο σε άνθρωπο, και βάσει αυτού την επέλεξα περισσότερο. Εντάξει… Τύχαινε ότι είμαι και καλός μαθητής, αλλά περισσότερο με βάση αυτό το ανθρωπιστικό.
Έχεις συχνή επαφή με την σχολή σου (διαλέξεις, εργαστήρια, κυλικείο);
Ε1.: Εντάξει, στο έτος που βρίσκομαι κιόλας, είναι αναγκαστικό να πηγαίνω, δεν μπορώ να μην πηγαίνω. Αλλά αν εξαιρέσεις τα δύο πρώτα χρόνια στα οποία είχα μηδενική επαφή, ξέρεις μόνο αυτά που έπρεπε… από κει και πέρα πολύ μεγάλη επαφή. Παρακολουθώ διαλέξεις…
Στο κυλικείο πας καθόλου;
Ε1.: Πάω ναι. Εντάξει, δεν είμαι μόνιμος
Δηλαδή, με τους συμφοιτητές σου έχεις σχέσεις γενικά; Κάνετε παρέα μεταξύ σας (εντός/εκτός πανεπιστημίου);
Ε1.: Σου λέω, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχω σχέσεις. Μπορώ να σου πω ότι τα τρία πρώτα χρόνια έλεγα γεια με πέντε άτομα, μέσα σε όλη την σχολή.
Είχες απέξω, δηλαδή, παρέα τα πρώτα χρόνια;
Ε1.: Ουσιαστικά, στην Αθήνα δεν είχα ποτέ παρέες. Οι παρέες που είχα ήταν μέσω φίλων από τον Βόλο, που με είχαν γνωρίσει…
Με τους συμφοιτητές σου κάνεις παρέα εκτός πανεπιστημίου;
Ε1.: Με πολύ λίγους.
Μέσα στο πανεπιστήμιο; Εντάξει, μου πες ότι πας στο κυλικείο… δηλαδή κάθεσαι εκεί, παίζεις τάβλι, συζητάτε…
Ε1.: Θα κάτσω όπως θα καθόμουνα για καφέ. Θα κάτσω με ανθρώπους συγκεκριμένους που τους γουστάρω, όπως θα πήγαινα κι αλλού.
Είσαι ικανοποιημένος με τις σπουδές σου (οργάνωση σχολής, εξοπλισμός, προγράμματα);
Ε1.: Από άποψη φόρτου εργασίας το πρόγραμμα είναι βατό πιστεύω. Από όλα τα άλλα, η σχολή είναι, δεν ξέρω, όπως πάνω κάτω, ο δημόσιος τομέας. Δεν τα βλέπω καλά τα πράγματα. Πρώτα από όλα, με απογοητεύουν οι διδάσκοντες. Βασικό πράγμα. Μέχρι πέρυσι σκεφτόμουν να την αφήσω την σχολή. Γιατί εγώ πήγαινα για την προσφορά από άνθρωπο σε άνθρωπο, και είδα ότι αυτό δεν υφίσταται μέσα στα όρια της σχολής. Βέβαια, μην τα μηδενίζω κι όλα υπάρχουν άνθρωποι που το κάνουν κι αυτό. Αλλά εντάξει.
Είναι επαρκής ο εξοπλισμός; Π.χ. τα μικροσκόπια στο μικροβιολογικό εργαστήριο…
Ε1.: Ναι, δεν έχει ιδιαίτερες ελλείψεις. Αλλά είναι σχολή που πέφτουν όλοι από πάνω. Ότι γουστάρουνε μπορεί να το χουνε. Σε κλινικές και σε τέτοια, τα λεφτά που φεύγουνε μέσα στην σχολή είναι άπειρα για τον εξοπλισμό της σχολής. Δηλαδή μπορεί να λείπει ένα κάλυμμα από ένα μικροσκόπιο και να παραγγείλουνε καινούργιο μικροσκόπιο… Δεν ξέρω ποιος τα ελέγχει τα οικονομικά, αλλά γίνεται χαμός… Αυτό το πράγμα το χω δει συγκεκριμένα, π.χ. να λείπει από ένα μηχάνημα που κάνει πέντε χιλιάδες ευρώ ένα σωληνάκι και να σου λένε δεν έχουμε σωληνάκια από την εταιρία και να παραγγέλνουνε καινούργιο μηχάνημα. Σε μονάδα εντατικής τώρα αυτό…
Μάλιστα. Βρίσκεις ανταγωνιστικό το κλίμα στην σχολή σου;
Ε1.: Ανταγωνιστικό σε τι; Σε επίπεδο καριέρας;
Ναι, δηλαδή ας πούμε ανταλλάσσετε σημειώσεις με τους συμφοιτητές σου; Συνεργάζεστε για να περάσετε μαθήματα;
Ε1.: Ναι, συνεργάζεσαι. Δεν υπάρχει κανένα θέμα σ’ αυτό.
Σκονάκια δηλαδή;
Ε1.: Ναι, τα πάντα. Κι οργανωμένα ακόμα, από παρατάξεις. Ποιος έχει τις καλύτερες σημειώσεις. Ξέρεις οι δεξιές παρατάξεις, ξέρεις η πολιτική δουλειά που κάνουνε είναι πολύ λιγότερη, συναγωνίζονται ποιος έχει τις καλύτερες σημειώσεις, τα καλύτερα sos. Δε νομίζω όμως ότι συνεργάζονται στα σκονάκια μέσα… Στα σκονάκια ξέρεις συμφοιτητής με συμφοιτητή. Ξέρεις, την ώρα που δίνεις ένα μάθημα, ακόμα και στην ιατρική που τα παιδιά έχουν έναν άλλο τρόπο που δίνουν τα μαθήματα, είναι πιο προσηλωμένοι κτλ., πολύ σπάνια θα συναντήσεις ένα που θα αρνηθεί να σε βοηθήσει…
Εμείς είχαμε στην σχολή κόσμο, που είχε θέματα εξετάσεων προηγούμενων περιόδων και δεν τα έδινε…
Ε1.: Δεν το χω αντιμετωπίσει πουθενά αυτό.
Βρίσκεις το σύστημα του πανεπιστημίου σύστημα «ίσων ευκαιριών»; Για παράδειγμα, ποια η άποψή σας για τους βαθμούς και το πώς δίνονται; Για τα μεταπτυχιακά;
Ε1.: Όχι σε καμία περίπτωση. Αναξιοκρατία πλήρης. Παντού έτσι είναι. Δηλαδή, πρέπει να χεις σχέση με καθηγητές, με διάφορους… Όσο πιο φιλικές σχέσεις έχεις, ή φροντίζεις να διατηρείς… αλλά και πάλι σου λέω το να προσπαθήσεις να κάνεις εσύ φιλικές σχέσεις σαν μονάδα, όσο και να γλύψεις, και πάλι λίγο θα ανέβεις στα μάτια τους. Πιο πολύ μετράει αν έχεις μπαμπά καθηγητή, τότε θα πάρεις αυτό που θέλεις.
Αν είσαι σε παράταξη, τα στελέχη δηλαδή;
Ε1.: Και πάλι αν είσαι σε παράταξη, ακόμα και στις πιο δεξιές παρατάξεις, λίγοι είναι αυτοί που θα καρπωθούν. Στην δικιά μου σχολή δεν έχω κραυγαλέα παραδείγματα να σου πω ότι αυτό το μάθημα το περνάνε όλοι γιατί ο καθηγητής είναι Δεξιός ή Πασόκος, σε άλλες σχολές έχω ακούσει τέτοια παραδείγματα. Τώρα, ότι κάποια μεγαλοστελέχη έχουν καλύτερη μεταχείριση και για μετά, αυτό υπάρχει.
Παζάρια, δηλαδή, γίνονται;
Ε1.: Σίγουρα, σίγουρα.
Και από αριστερούς;
Ε1.: Από αριστερούς; Δεν έχω ακούσει κάτι…
Οκ. Πρέπει να υπάρχει χρονικό όριο στις σπουδές; Είναι δίκαιο αυτό το πράγμα; Κι αν γιατί;
Ε1.: Πιστεύω ότι από την στιγμή που δεν είναι κάποιος βάρος στο ελληνικό δημόσιο δεν πρέπει να υπάρχει τέτοιο όριο. Κι από την στιγμή που ανάμεσα στους φοιτητές δεν υπάρχει ισότητα, με άλλους όρους θα σπουδάσω εγώ, που σου λέω οι γονείς μου έχουνε λεφτά, με άλλους όρους θα σπουδάσει ένα παιδί που δουλεύει, ξέρω γω.
Πώς βλέπεις τους καθηγητές; Πρέπει να κρίνονται οι καθηγητές από τους φοιτητές τους; Αν ναι με ποιο τρόπο;
Ε1.: Κοίτα να δεις. Οι καθηγητές με τους οποίους έχω έρθει σε επαφή, σαν καθηγητές δηλαδή με τον τίτλο του καθηγητή, είναι πάρα πολύ λίγοι, αφού δεν εμφανίζονται, δεν μπαίνουν καν στον κόπο να διδάξουνε.
Εντάξει, εννοούμε και τους αναπληρωτές κλπ.
Ε1.: Δεν ξέρω, δεν έχω να σου πω κάτι το ιδιαίτερο. Όπως με αντιμετωπίζουνε μέσα στις κλινικές, αφού εκεί ήρθα πιο πολύ σε επαφή μαζί τους, τυπικά σαν είμαι σε οποιαδήποτε άλλη δουλειά, τίποτα το ιδιαίτερο…
Άρα, εσύ τους βλέπεις αδιάφορα, τους βλέπεις σαν εξουσιαστές που…
Ε1.: Είναι ανάλογα στον άνθρωπο, παίζει πάρα πολύ αυτό. Δηλαδή, υπάρχουν άνθρωποι που είναι πιο φιλελεύθεροι, και άλλοι που καταδικάζουν και την διαφορετικότητα στην εμφάνιση ακόμα. Και στη δουλειά τους είναι διαφορετικοί.
Γενικώς, θα έπρεπε να κρίνονται, να υπάρχει ένα σύστημα που θα μπορούσε να τους κρίνει;
Ε1.: Θα έπρεπε να κρίνονται, αλλά ξέρεις όχι η αξιολόγηση του στυλ, σου δίνω να γράψεις ένα report στο τέλος για τον καθηγητή, δεν μου λέει κάτι αυτό. Κάποιοι το κάνουν αυτό, ξέρεις ζητάνε την άποψη σου, όταν φεύγει π.χ. από την παθολογία, για την κλινική, το διδακτικό έργο, κλπ. Δε μου λέει κάτι αυτό…
Γιατί δε σου λέει κάτι; Δηλαδή, πιστεύεις ότι δεν το λαμβάνουν υπόψη τους ή…
Ε1.: Πιστεύω ότι οι ίδιοι οι φοιτητές, το 80% αυτών, δεν θα πει καν την αλήθεια, την δικιά του αλήθεια ο καθένας ακόμα κι αν αυτό είναι ανώνυμο. Δηλαδή, το θεωρούν ουσιαστικά ανούσιο. Αν οι άνθρωποι λέγανε πιο ανοιχτά αυτό που πιστεύανε τότε θα ήταν πιο ουσιαστικό, και ακόμα αν ο καθένας είχε το θάρρος της γνώμης του, και επώνυμα έλεγε το και το, ίσως ήταν πιο ουσιαστικό.
Λοιπόν η ερώτηση είναι: Σε ενδιαφέρει να ασχοληθείς με το αντικείμενο των σπουδών σου;
Ε1.: Με ενδιαφέρει, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου γιατρό στην Ελλάδα. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα τελειώσω αυτή την σχολή και αύριο θα είμαι σε νοσοκομείο.
Για ποιο λόγο;
Ε1.: Δεν ξέρω. Γιατί νιώθω ότι η ιατρική σε κάποια φάση απαξιώνεται…
Από την άποψη των επαγγελματικών προοπτικών;
Ε1.: Όχι, όχι. Νιώθω ότι μέσα στο σύστημα του νοσοκομείου, σε πιέζει έτσι ο κοινωνικός σου χώρος να ανέβεις, να ανελιχθείς στην καριέρα, στο να προσπαθείς να βγάλεις πιο πολλά χρήματα, μου φαίνεται ότι απαξιώνεται ο χαρακτήρας της ιατρικής, που είναι λειτούργημα στην τελική.
Πιστεύεις ότι στο εξωτερικό θα ήταν καλύτερα;
Ε1.: Αυτό στο λέω αυτή την στιγμή γιατί μοναδική διέξοδο που βλέπω αυτή την στιγμή για τον εαυτό μου, και έμεινα στην σχολή γιατί οι γονείς μου με πληρώνουν τέσσερα χρόνια, και δεν είχα το κουράγιο να τους πω φεύγω. Και μένω γιατί πιστεύω ότι μπορώ πραγματικά να προσφέρω και θέλω αυτή την στιγμή όπως το σκέφτομαι, να τελειώσω και να πάω σε τριτοκοσμική χώρα, εντός ή εκτός εισαγωγικών, για να νιώσω ότι μπορώ να προσφέρω. Το οποίο το νιώθεις και εδώ. Ένα βράδυ άμα πας στα επείγοντα θα καταλάβεις τι εννοώ. Όταν σώζεις ένα άνθρωπο, θα το καταλάβεις. Την ώρα που διδάσκεσαι στον κάνουν με τέτοιο τρόπο που δεν καταλαβαίνεις ότι αυτό πας να κάνεις αύριο-μεθαύριο. Προσπαθούν να σου πουν πώς να τα πάρεις, κατάλαβες…
Αυτό δε γουστάρεις;
Ε1.: Ναι!
Μάλιστα. Πιστεύεις ότι υπάρχουν οι κατάλληλες προοπτικές σήμερα για να ασχοληθείς –το λέω με την επαγγελματική έννοια– με την ιατρική;
Ε1.: Ναι. Αν και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο γιατρός είναι αρκετά μεγάλα, ξέρεις με την ειδικότητα και τις αναμονές, πιστεύω ότι ο γιατρός ότι ειδικότητα και να βγει, πρόβλημα αποκατάστασης δεν θα χει.
Ε, δεν ξέρω αν σε ρώτησα… Με τα μαθήματα πας καλά;
Ε1.: Μέσες άκρες ναι, εντάξει. Μέτρια.
Είσαι ικανοποιημένος δηλαδή;
Ε1.: Ναι.
Τώρα. Ποιο θεωρείς το σημαντικότερο πρόβλημα στην φοιτητική σου ζωή στην τωρινή της φάση (φοιτητικό, ή άλλο);
Ε1.: Να συνειδητοποιήσω αυτό που κάνω και γιατί το κάνω στο επίπεδο της σχολής. Από κει και πέρα δηλαδή, σ’ όλα τα άλλα μόνος μου το βρίσκω. Αλλά νιώθω ότι πηγαίνω εκεί, με βαριά καρδιά και πιεζόμενος, κάνοντας το κάπως καταναγκαστικά, που στην τελική είναι κάτι που επέλεξα να κάνω.
Δηλαδή, θέλεις να ξεκαθαρίσεις το τι θέλεις;
Ε1.: Θέλω να πείσω τον εαυτό μου περισσότερο γι’ αυτό που κάνω τώρα. Γιατί δε φταίνε αυτοί που στο κάνουνε, φταις κι εσύ. Τους όρους δεν τους βάζουν μόνο αυτοί, τους βάζεις και συ από την μεριά σου. Το να αμελώ εγώ, ξέρεις, ή το να μη συμμετέχω ή το να λέω ότι κάποια πράγματα έχουν μικρότερη αξία από αυτή που έχουνε πραγματικά, σε μαθήματα για παράδειγμα κλπ, φταίω κι εγώ.
Εσύ συμμετείχες στις φοιτητικές κινητοποιήσεις; Γίνανε για κάποιο νόμο-πλαίσιο αυτές οι κινητοποιήσεις. Τον είχες διαβάσει το νόμο-πλαίσιο;
Ε1.: Μέσες άκρες, Σου λέω δεν είχα εντρυφήσει, ξέρεις να πιάσω παράγραφο-παράγραφο, πολύ γενικά.
Πριν κατέβεις στις κινητοποιήσεις των φοιτητών είχες συμμετάσχει ποτέ κάπου αλλού;
Ε1.: Ουσιαστικά, το πρώτο πράγμα που με κινητοποίησε ήταν το κίνημα του 98 του Αρσένη.
Ήσουνα στην Δευτέρα γυμνασίου;
Ε1.: Ναι, κι όταν ήμουν πρώτη γυμνασίου γίνανε κάποιες καταλήψεις, αλλά ουσιαστικά με πολιτικοποίησαν οι καταλήψεις της δευτέρας γυμνασίου.
Κάνατε ως γυμνάσιο καταλήψεις;
Ε1.: Ναι, ξέρεις, εμείς όπως ήμασταν, συστεγαζόμασταν με το λύκειο και είχαμε την βοήθεια του λυκείου, που είχανε και αυτοί κατάληψη, πολλοί είχαν αδέρφια κλπ
Και συ είχες κατηγορηθεί για κάτι, μου είπες πριν…
Ε1.: Ναι, είχαν γίνει εισαγγελικές παρεμβάσεις, είχαν κατηγορηθεί για δολιοφθορές και τέτοια… Συγκεκριμένα, εμείς την γλιτώσαμε επειδή ο γυμνασιάρχης μας ήταν Νέα Δημοκρατία τότε, επί ΠΑΣΟΚ, την απέσυρε και γλιτώσαμε τις μηνύσεις κι αυτά…, παιδιά του λυκείου είχανε τραβήγματα μέχρι πρόσφατα.
Οπότε δε χρειάστηκε να φτάσεις στο δικαστήριο;
Ε1.: Ναι, απέσυραν τις μηνύσεις, παρόλο που αρχικά είχαν οριστεί…
Σε επηρέασαν και πόσο οι κινητοποιήσεις άλλων εποχών ή σε άλλα μέρη για να κινητοποιηθείς τώρα, δηλαδή έχεις κάποια αναφορά στο κίνημα στην Ελλάδα. Κάποιοι λέγανε, ας πούμε, για την Γαλλία…
Ε1.: Όχι. Ερεθίσματα από κει και πέρα, συμμετέχοντας, διαβάζοντας για άλλα πράγματα που έχουν γίνει στο εξωτερικό…
Ναι αυτά, σε ποια;
Ε1.: Χαρακτηριστικά που θυμάμαι που έχω δει, ήτανε κάτι ντοκιμαντέρ σε καταλήψεις στην Αργεντινή, εντάξει κλασικά, από βιβλία περισσότερο που έχω διαβάσει, και για επαναστάσεις στην Κούβα, στην Λατινική Αμερική, στην Ισπανία, κλασικά πράγματα.
Γνωρίζεις άλλες φοιτητικές κινητοποιήσεις εκτός Ελλάδας;
Ε1.: Ναι, στη Γαλλία που ακούστηκαν περισσότερο, στην Ταϊβάν από βιβλία κτλ, αυτά.
Εσύ συμμετείχες στις κινητοποιήσεις, όχι οργανωμένος…
Ε1.: Ναι, όχι.
Δηλαδή, με τα ΕΑΑΚ, ας πούμε, είχες μια επαφή, αλλά δεν ήσουν μέσα…
Ε1.: Όχι καμία επαφή. Κοίταξε. Είχα μια επαφή ώστε να λέω κάπου αυτό που πιστεύω. Γιατί πίστευα και πιστεύω ακόμα ότι υπάρχει πάρα πολύς ανένταχτος κόσμος, ο οποίος φοβάται να πει την γνώμη του. Φοβάται επειδή, μα γιατί δε θα τον ακούσει κανένας, επειδή φοβάται μήπως τον κοροϊδέψουν, μα γιατί, δεν ξέρω, χίλιες δύο προσωπικές φοβίες, δεν ξέρω… Σου λέω το χω αυτό το πράγμα. Έχω δει να μπαίνει μέσα στις συνελεύσεις, μέσα στις συντονιστικές επιτροπές, να μπαίνει μέσα και να στο λέει, σε σένα που κάθεσαι δίπλα του και ξέρει ότι ταιριάζετε πάνω κάτω, αλλά από κει και πέρα φοβάται να το πει ανοιχτά.
Και από κει και πέρα με τα ΕΑΑΚ, τι;
Ε1.: Με τα ΕΑΑΚ, ουσιαστικά ήταν οι μοναδικοί που στηρίζανε τις κινητοποιήσεις στην σχολή μας.
Συνομιλούσες μαζί τους δηλαδή;
Ε1.: Ναι, συνομιλούσα και σου λέω και μου είχανε ζητήσει να συμμετάσχω σε σχήματα και τέτοια και, κάποιες φορές, το χα κάνει κιόλας, είχα πάει. Αλλά σου λέω σαν ένας εξωτερικός παρατηρητής των καταστάσεων, και σου λέω πιο πολύ επειδή είχα κοινωνικές σχέσεις με κάποιους ανθρώπους, και τους εκτιμούσα. Στην τελική, έτσι όπως ακούς τα πράγματα, περί συνδιαμόρφωσης για παράδειγμα, λες εντάξει, θα την πω την κουβέντα –και ας πάει και στο διάολο. Εντάξει, από κει και πέρα, όταν αντιλαμβάνεσαι περαιτέρω κάποια πράγματα, καταλαβαίνεις ότι δεν έχει καμία αξία, δεν πρέπει να λες την κουβέντα σου.
Δεν την ακούνε δηλαδή…
Ε1.: Δεν την ακούνε και όταν του λες και τον κακό τον λόγο…
Την κριτική δηλαδή…
Ε1.: Ναι την κριτική, θα το χρησιμοποιήσουνε ακόμα κι αυτό, για να σκεφτούνε με ποιο τρόπο θα προσεγγίσουνε κόσμο αριστερό, φιλελεύθερο. Σκεφτόμενοι αυτό: τον αντιρρησία ή να τον φέρουμε κοντά μας να τον αφομοιώσουμε, ή να τον στείλουμε στο σπίτι του.
Εσύ έμενες στις καταλήψεις…
Ε1.: Ανελλιπώς. Κάτω από 15 ώρες κάθε μέρα δεν πήγαινε.
Και πόσοι άνθρωποι μένανε;
Ε1.: Μέσα μπορεί να μένανε το βράδυ…,μέσα στην ημέρα περνούσε αρκετός κόσμος ειδικά τον πρώτο καιρό. Το βράδυ θα μένανε από τρεις μέχρι δεκαπέντε άνθρωποι, ανάλογα με το τι δουλειές θα έπρεπε να γίνουν το πρωί, ξέρεις οργανωτικά πράγματα μέσα στην κατάληψη.
Ήταν ζωντανές οι καταλήψεις;
Ε1.: Όχι.
Έχεις εικόνα κι από άλλες σχολές;
Ε1.: Η δικιά μας η κατάληψη υποτίθεται ότι ήταν μια σχετικά ζωντανή κατάληψη. Από την δικιά μου την προσωπική εικόνα, γενικά οι καταλήψεις δεν ήταν τόσο ζωντανές.
Εσύ γιατί έμενες τόσο καιρό μέσα, τόσες ώρες…;
Ε1.: Επειδή μ’ αρέσει η κατάληψη, οποιαδήποτε κατάληψη γι’ αυτό.
Δηλαδή, σ’ άρεσε να βρίσκεις ανθρώπους να μιλάς, να συζητάτε πως θα αντισταθείτε ξέρω γω, να κάνεις φιλίες;
Ε1.: Το οτιδήποτε. Από το πώς θα την σπάσω το πρωί στον καθηγητή, μέχρι το βράδυ που θα αράξω, και θα πούμε τις μαλακίες μας σαν παρέα, θα παίξουμε κάτι, ακόμα κι αυτό. Αν είσαι δεκαπέντε ώρες σ’ ένα χώρο θα ψάξεις να παίξεις και με το χώμα που είναι κάτω και στην τελική αυτό είναι κάτι που μας έχει λείψει
Πώς περνούσε ο χρόνος μέσα στην κατάληψη; Ας πούμε, ξυπνούσες το πρωί, ξέρω γω, δεν αφήνατε τους καθηγητές να μπούνε ξέρω γω, αυτό γινότανε κάθε μέρα;
Ε1.: Ήταν μια διαδικασία αυτή, να είσαι από τις 7 το πρωί μέχρι της 3 το μεσημέρι, για να ελέγχεις το μπες βγες. Αυτό στάνταρ. Και σε φάση περιφρούρησης το βράδυ.
Λειτουργούσαν τα εργαστήρια ξέρω γω;
Ε1.: Στη δική μας σχολή είναι απαραίτητο να λειτουργούν κάποια εργαστήρια, όπως το παθολογοανατομικό που κάνει ταχείες βιοψίες για καρκίνο. Αυτό εξυπηρετεί πάρα πολλά δημόσια και κάποια ιδιωτικά νοσοκομεία, για τα δεύτερα δεν ξέρω καν αν επιτρέπεται. Τα ιδιωτικά στην φάση «Μετροπόλιταν» κλπ, έρχονται και παίρνουν την σειρά των δημοσίων, αυτό δεν ξέρω δηλαδή, είναι μεγάλη υπόθεση, δεν το χει ψάξει και κανένας… Μου το χουν πει κάποιοι από μέσα, ξέρεις βέβαια ασθενείς είναι κι αυτοί, πρέπει να λειτουργεί και γι’ αυτούς. υπάρχει το εργαστήριο για ρετροϊούς, Aids κλπ, υπάρχει κι ένα εργαστήριο μικροβιολογίας που εξυπηρετεί και το στρατό, αυτά λειτουργούσαν. Τώρα με διδακτορικούς, με ερευνητικά, με τέτοια, είχαμε πάρα πολύ μεγάλο θέμα, είχαμε πετάξει πολύ κόσμο έξω. Και αυτό είχε κάνει αίσθηση, είχε δημιουργήσει έχθρες. Πρόσφατα, μάλιστα, έγινε μια κατάληψη σε μια έδρα, εντάξει… ο λόγος ψιλομαλακία, και ο συγκεκριμένος καθηγητής έκανε και μήνυση στο σύλλογο.
Για ποιο λόγο έγινε αυτή;
Ε1.: Η κατάληψη έγινε γιατί η συγκεκριμένη έδρα έκοψε το 90% των φοιτητών στις εξετάσεις, αλλά γενικά είναι μια έδρα, που είχε στείλει και στην Καθημερινή άρθρο, το οποίο κατέκρινε τους καταληψίες, είχανε κάνει μετά ιερά εξέταση για το ποιος έκανε τις καταλήψεις, κλπ
Εσύ στις πορείες κατέβαινες…
Ε1.: Ναι.
Εκτός από συνελεύσεις, πορείες, γίνανε άλλα πράγματα. Έχεις συμμετάσχει σε κάτι τέτοιο; Στο λέω γιατί π.χ. σε άλλες σχολές κάνανε ξέρω γω κάτι πορείες, στα Πατήσια, ξέρω γω, πορείες αλληλεγγύης στους μετανάστες, ή στην ΑΣΟΕΕ είχε γίνει μια φάση στον ΟΤΕ. Έχεις υπόψη σου κάτι τέτοιο;
Ε1.: Όχι κάτι τέτοιο.
Προτάθηκε στη σχολή;
Ε1.: Προτάθηκε στην συντονιστική επιτροπή να γίνει και τοπικά μια αφισοκόλληση στο δήμο, στο Γουδί, να μοιραστούνε κάποια κείμενα στην πλατεία. Αυτό που έγινε ήταν να μοιραστούν κάποια κείμενα στους χώρους εργασίας που ήταν πιο κοντά σε μας, δηλαδή στα νοσοκομεία. Προτάθηκε να γίνει κατάληψη σε ραδιοφωνικό σταθμό, εντάξει λίγα πράγματα.
Δεν είχε ο κόσμος όρεξη δηλαδή; Δε συμμετείχε ο κόσμος;
Ε1.: Ξέρεις τι γίνεται, στην συντονιστική επιτροπή της κατάληψης μας, που σου λέω ήταν σχετικά καλή η κατάληψη, δεν γινόντουσαν λοιπόν συντονιστικές επιτροπές. Κι όταν γινόντουσαν διαφορετικές γνώμες ακουγόταν από συγκεκριμένα άτομα, πολύ λίγα και δεν πιάνανε τόπο ποτέ.
[…]
Ε1.: Ναι, πάνω-κάτω είχα καταλάβει τι έγινε. Θα ήθελα να ρθω, αλλά…
Επειδή μου έκανε εντύπωση ότι κι από το ΕΑΑΚ δεν ήρθε κανένας, αυτοί που είχανε διαμεσολαβήσει να πάρουμε την αίθουσα, κλπ Πιστεύεις ότι τυχαία έγινε αυτό; Συζητήθηκε καθόλου η φάση ότι «δώσαμε μια αίθουσα για μια εκδήλωση»;
Ε1.: Όχι, δε συζητήθηκε. Αλλά αυτό είναι πάγια πρακτική τους πιστεύω, των ΕΑΑΚ. Όταν κάτι δεν ξεκινάει από αυτούς δεν το στηρίζανε.
Τι ήταν αυτό που σε ενόχλησε περισσότερο στο νόμο-πλαίσιο ή και πέρα από αυτόν και σ’ έκανε να κινητοποιηθείς;
Ε1.: […] Για μένα οι περισσότερες διατάξεις του νόμο-πλαισίου αυτό θίγουν, την αγωνιστικότητα.
Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη που τη θεωρείς πιο κομβική;
Ε1.: Μπορώ να σου πω, για παράδειγμα, το θέμα με το άσυλο. Που για μένα οποιαδήποτε διαπραγμάτευση γι’ αυτό νιώθω να με θίγει άμεσα. Είναι ίσως το πιο κεντρικό, αλλά οτιδήποτε, από το ότι οι φοιτητές που θα μείνουνε παραπάνω χρόνια στην σχολή θα διαγραφούνε. Κι αυτό, σκέψου ότι μπορεί να διαγραφούνε πέντε φοιτητές, αλλά αυτοί μπορεί να πιέσουνε ηθικά τους υπόλοιπους να μην αγωνιστούνε. Ή σου λένε ότι αν χαθούνε πέντε βδομάδες από το πρόγραμμα, θα χαθεί το εξάμηνο. Αυτά όλα, πάνε να ενεργοποιήσουνε αυτούς που δεν ενεργοποιούνται ποτέ, ώστε να ενεργοποιηθούνε ενάντια σε όσους ενεργοποιούνται, που στην τελική είναι μόνο οι αριστεροί, ή γενικώς οι φιλελεύθεροι.
Δηλαδή, μου πες και πριν χωρίς να καταγραφεί, ότι δεν σε ενδιέφερε τόσο ο νόμος- πλαίσιο, σε ενδιέφερε να αντιδράσεις…
Ε1.: Ο νόμος-πλαίσιο δε με ενδιέφερε κάτι που έχει να κάνει γενικά μεμονωμένα με τα θέματα εκπαίδευσης. Εγώ το νόμο-πλαίσιο δεν τον έβλεπα ότι προσπαθεί μόνο να αλλάξει πράγματα μέσα στην εκπαίδευση. Προσπαθεί να αλλάξει πράγματα στην κοινωνία. Αυτό νιώθω ότι με θίγει. Σου λέω θα έπρεπε να το νιώθει αυτό οποιοσδήποτε άνθρωπος που θέλει να διατηρήσει το δικαίωμα του να αγωνίζεται.
Τι σημαίνει δημόσια/δωρεάν παιδεία για σένα;
Ε1.: Το να υπάρχει η δυνατότητα από όλους τους ανθρώπους που ζούνε σ’ αυτό τον τόπο να μετέχουν, επί ίσοις όροις, στην εκπαίδευση. Γιατί για μένα παιδεία είναι κάτι πολύ ανώτερο.
Τώρα υπάρχει δημόσια και δωρεάν παιδεία;
Ε1.: Φυσικά όχι, αλλά σου λέω ότι η εκπαίδευση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μεμονωμένα. Έχουμε ένα κράτος που λειτουργεί με συγκεκριμένη δομή. Αν δεν αλλάξουν κάποια πράγματα στις γενικότερες δομές του κράτους, δεν πιστεύω ότι μεμονωμένα μπορεί να γίνει κάποια αλλαγή σε κάποιο τομέα.
Ποιο στοιχείο του νόμου-πλαισίου ανέδειξαν περισσότερο οι συνελεύσεις;
Ε1.: Γενικά, πιστεύω ότι το θέμα του ασύλου ήταν το πιο κομβικό.
Αυτό ανέδειξαν και οι συνελεύσεις;
Ε1.: Ναι, ίσως.
Της ιατρικής, δηλαδή, οι συζητήσεις πιο πολύ επικεντρωνότανε στο άσυλο;
Ε1.: Ναι. Ναι πιστεύω γιατί αυτό αναδείξανε οι αριστεροί ουσιαστικά. Σε μια συνέλευση που δεν υπάρχει πολιτική επιχειρηματολογία, ούτε προσπαθεί να πολιτικοποιήσει κάποιον, οι συνελεύσεις είχαν το χαρακτήρα της ανάθεσης από τον κόσμο σε συγκεκριμένη παράταξη να φέρει εις πέρας την συγκεκριμένη διαδικασία. Δηλαδή, η κατάληψη από ένα σημείο και μετά άρχισε να είναι μια εντελώς τυπική διαδικασία, μια συγκεκριμένη συνέλευση, μια συγκεκριμένη συντονιστική επιτροπή την μέρα πριν την πορεία για να καθοριστούνε πολύ συγκεκριμένα οργανωτικά θέματα…
Ας πούμε, το άρθρο 16 δεν έπαιξε γενικώς;
Ε1.: Πάρα πολύ!
Περισσότερο από το άσυλο;
Ε1.: Το ίδιο.
Στην Ιατρική έπαιξε και κάτι άλλο;
Ε1.: Στην Ιατρική ναι, πάντα παίζουνε και άλλα ζητήματα. Ας πούμε, η αποσυμφόρηση για την αναμονή στις ειδικότητες. Η Ιατρική τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις που έχει κάνει, ιστορικά, τις έχει κάνει για θέματα υγείας. Γι’ αυτά δραστηριοποιείται και κόσμος, που για θέματα κοινωνικά, είναι εντελώς στον κόσμο του.
Η επόμενη ερώτηση λέει αν αυτό που ανέδειξαν οι κινητοποιήσεις από το νόμο-πλαίσιο ήταν αυτό που ενδιέφερε και σ’ ένα περισσότερο. Μου είπες πριν ότι δεν ήταν… ότι σε ενδιέφερε περισσότερο…
Ε1.: Μια αντίδραση, ναι. Και σου λέω ότι το φοιτητικό κίνημα από μόνο του δεν πρόκειται ποτέ να κάνει τίποτα, γιατί οι φοιτητές είναι μια ομάδα, μια κοινωνία ανθρώπων, η οποία είναι χαλαρή.
Όμως γιατί δεν μπορεί να κάνει τίποτα το φοιτητικό κίνημα;
Ε1.: Μπορεί να κάνει, αλλά όχι μόνο του. Πιστεύω ότι θα είναι το πρώτο έναυσμα για το από κει και πέρα. Δηλαδή αν στην περίοδο που είμαστε τώρα, ένα φοιτητικό κίνημα ξαναφουντώσει, και να πάει να περάσει το ασφαλιστικό με φουντωμένο φοιτητικό κίνημα, πιστεύω ότι αυτό μπορεί να γίνει κίνημα τελικά.
Με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια εσύ έχεις πρόβλημα, και αν ναι γιατί;
Ε1.: Σου λέω, δεν έχω ιδιαίτερο πρόβλημα, από την άποψη ότι θα χαλάσουν το επίπεδο της εκπαίδευσης… γενικά στην Ελλάδα καλούτσικη εκπαίδευση έχουμε, γενικώς πρέπει και συ ό ίδιος να το πάρεις απόφαση ότι γουστάρεις,, αν θες να μάθεις κάτι, εγώ ότι έχω μάθει στην ζωή μου, το έχω μάθει επειδή ψάχτηκα εγώ και ότι επειδή μου το είπαν. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα επηρεάσουν βέβαια, αλλά δεν θα κάνουν κάτι τρομερό. Γιατί ήδη υπάρχει ανισορροπία, ανισότητα στο πως αντιμετωπίζονται οι φοιτητές στις σχολές τους. και από κει και πέρα στον εργασιακό τους χώρο παραπάνω.
Οι γονείς σου είχαν γνώμη για τις καταλήψεις, για τις κινητοποιήσεις; Σε επηρεάσανε;
Ε1.: Εντάξει, επειδή με ξέρουνε σαν άνθρωπο, ξέρουν και πως κινούμαι. Περισσότερο, κάποιος φόβος παραπάνω σε συγκεκριμένες φάσεις, αλλά τίποτα ιδιαίτερο, απλώς μου λέγανε «να προσέχεις».
Δε σε επηρεάσανε;
Ε1.: Όχι.
Τι λέγανε οι παρατάξεις για τις κινητοποιήσεις, ξέρεις…
Ε1.: Ναι.
Μιλούσες σε συνελεύσεις;
Ε1.: Όχι, όχι.
Παρόλο που έχεις το θάρρος της γνώμης σου;
Ε1.: Αυτό όντως δεν το έκανα, τώρα θα μπορούσα…
Γιατί δεν το έκανες; Ήθελες να μιλήσεις και δεν μίλησες;
Ε1.: Δεν ξέρω αν ήθελα να μιλήσω. Πιστεύω ότι μ’ αρέσει να μιλάω για ανθρώπους που μ’ ακούνε και πιστεύω ότι ακόμα και οι γενικές συνελεύσεις ξεφεύγουν από την πολιτική διαδικασία, δεν είναι πολιτική διαδικασία. Μια συνέλευση που διαρκεί 8 ώρες π.χ., όπως πολλές δικές μας, ο άνθρωπος στο τέλος, μετά τις 8 ώρες, δεν θέλει να ακούσει. Τον νοιάζει πώς να ψηφίσει, να σηκωθεί να φύγει. Αυτό. Δηλαδή, θα προτιμούσα να μιλούσα σε μια συντονιστική επιτροπή για παράδειγμα. Σου λέω ότι νιώθω ότι αναφέρομαι σε ανθρώπους που είναι στην τελική μαχόμενοι.
Πιστεύεις δηλαδή ότι δεν είχε νόημα να μιλήσεις στις συνελεύσεις; Δηλαδή, τι γινότανε εκεί; Πόλεμος γινότανε;
Ε1.: Δεν παρουσιάζονταν πολιτικές θέσεις. Πάνω-κάτω, ξέρανε ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα εκ των προτέρων κι αυτοί. Δηλαδή, σε μας η κατάληψη διήρκεσε πάρα πολλές μέρες, δεν είχαμε την αγωνία να χαθεί κάποια συνέλευση, οι συνελεύσεις ήταν όλες πολύ υπέρ των καταλήψεων, αλλά σου λέω ότι ήταν αυτό. Όταν βλέπεις να έρχονται στο αμφιθέατρο αν ψηφίζουν 800 άτομα και μέσα στην κατάληψη περνάνε 50 άτομα, καταλαβαίνεις ότι είναι μια διαδικασία ανάθεσης, 600 ψηφίζουν, 50 τρέχουν.
Δηλαδή, τις συνελεύσεις τις παίρνατε, 600-200 (υπέρ-κατά);
Ε1.: Ναι.
Και, δηλαδή, τα 200… Κατεβαίνανε ας πούμε ΠΑΣΠ και ΔΑΠ και λέγανε κατά της κατάληψης ξέρω γω…
Ε1.: Ουσιαστικά, σε μας μόνο οι καθαρά Δεξιές παρατάξεις ήταν κατά της κατάληψης. Σε μας υπάρχει και το φαινόμενο των ανεξάρτητων, μια διάσπαση της ΔΑΠ δηλαδή, που λέγεται νέα ΔΑΠ. Η καθεμιά στηρίζει διαφορετικούς καθηγητές, τσάτσωμα δηλαδή… η ΠΑΣΠ ήταν υπέρ της κατάληψης μέχρι να βγει η συνέλευση. Μετά δεν την έβλεπες ξανά.
Και η ΠΚΣ;
Ε1.: Αν το κίνημα το θεωρήσουμε σα Μάη-Ιούνη και μετά σαν χειμερινό, αυτοί μπήκανε στα τέλη Ιούνη και μετά.
Σε σχέση με αυτό, αν πούμε ότι το κίνημα είχε δύο φάσεις (Μάη-Ιούνη η μία, Γενάρη-Μάρτη η άλλη), υπήρχε διαφορά μεταξύ τους;
Ε1.: Δεν είδα κάποια διαφορά. Ίσα-ίσα το δεύτερο κομμάτι ήταν ακόμα πιο καλουπώμενο, στάνταρ. Ουσιαστικά, εγώ τα συντονιστικά τα είδα σα να γινότανε ΕΑΑΚ Αθήνας-ΕΑΑΚ πανελλαδικά και μετά ένα συντονιστικό που έκανε η ΚΝΕ (ΠΚΣ) και ένα που κάνανε τα ΕΑΑΚ.
Κάτσε για της ιατρικής τα συντονιστικά μιλάμε;
Ε1.: Α, όχι τα γενικά εννοώ. Της ιατρικής ήταν αντιπαράθεση καθαρά παρατάξεων, με πολύ διαφορά υπέρ των ΕΑΑΚ, ποσοτικά.
Δηλαδή, ουσιαστική συζήτηση δεν γινότανε μέσα στα συντονιστικά;
Ε1.: Μπα..
Για ποιους λόγους;
Ε1.: Τι να σου πω; Μπορεί να ξεκινούσαν εν μιλήσουνε γι’ αυτά που συμβήκανε σε μια πορεία, ποιος αποφάσισε να φύγει πιο νωρίς, ποιος πιο αργά, ποιος έκανε σύγκρουση, ποιος δεν έκανε…
Έκανε συγκρούσεις και η ιατρική, ή μιλούσανε γενικότερα;
Ε1.: Γενικότερα…
Εσύ συμμετείχες στο συντονιστικό; Μιλούσες;
Ε1.: Πάντα μιλούσα, επειδή ήμουν τόσες ώρες εκεί μέσα, είχα κάποιες κοινωνικές επαφές με κάποια άτομα, το καταλαβαίνανε, η άποψη μου ακουγότανε σ’ όλους όταν αφορούσε οργανωτικά θέματα της κατάληψης, έπιανε τόπο η άποψη μου. Από κει και πέρα, σε πράγματα παραέξω που έπεφτε γραμμή από πάνω…
Αυτή την γραμμή από πάνω, πως την καταλάβαινες;
Ε1.: Την καταλάβαινα πάρα πολύ καλά, όταν στην συντονιστική επιτροπή π.χ. που κάναμε τώρα, το βράδυ οι παραταγμένοι είχανε πυρήνες, μαζώξεις, στα γραφεία τους (ΑΡΑΣ-ΑΡΑΝ), και την επόμενη μέρα σκούσαν όλοι και είχαν στανταρισμένες θέσεις. Όταν εγώ κάθομαι το βράδυ και μιλάω με τέσσερις ΕΑΑΚίτες πέντε ώρες και ο καθένας έχει μια άλλη γνώμη και σκάει μετά ο μεγάλος ΕΑΑΚίτης και μετά έχουν όλη την ίδια γνώμη…
Τρομερό δεν είναι αυτό…
Ε1.: Είναι απαίσιο. Και ξέρεις τι με τρελαίνει ακόμα περισσότερο; Το ότι όταν εγώ τους έβρισα τους ΕΑΑΚίτες δεν μου μιλούσανε μετά. Δηλαδή, υποβαθμίζανε και την κοινωνική σχέση που είχες μπροστά στην πολιτική ταυτότητα.
Εσένα δε σου μπήκε κανένα ζήτημα ρε παιδί μου, αφού έχεις τόσες κοινωνικές επαφές, αφού έχεις χωθεί τόσο βαθιά, να πιάσεις να μιλήσεις σε κόσμο που ήταν εκτός και να κάνετε κάτι το συλλογικό, να μπορείτε να παλέψετε πιο οργανωμένα;
Ε1.: Κατά κάποιο τρόπο στην σχολή, μετά το κίνημα, βρήκα ανθρώπους που δεν ήταν μέσα στο κίνημα, δηλαδή που ουσιαστικά ήταν μέσα το κίνημα, αλλά δεν ερχόταν στην κατάληψη, δεν ερχόταν να ψηφίσουν την κατάληψη στην γενική συνέλευση, μπορεί τα άτομα αυτά να δραστηριοποιούνται σε άλλος χώρους, στέκια, δεν ξέρω που, αλλά εμείς ήρθαμε σε επαφή, κάναμε κάτι, απλώς και ίσως να μην ταιριάζαμε πολύ σε άλλο επίπεδο γι’ αυτό και αυτό το πράγμα να μην έχει τόσο μεγάλη συνοχή. Εγώ είμαι και άνθρωπος που κινούμαι πολύ με βάσει τις παρέες μου κι αυτά… Είναι πολύ λίγοι οι φίλοι μου… Και να το μεταφέρω αυτό μέσα στην σχολή μου είναι δύσκολο…
Απλά μετά την κατάληψη, έμειναν κάποιοι άνθρωποι που συζητούσατε;
Ε1.: Ναι, το μορφοποιήσαμε αυτό κάπως. Υποτίθεται ότι υπάρχει κάτι, μια συλλογικότητα, χωρίς να είναι πολύ στάνταρ, που μιλάμε…
Με αφορμή κάποια συνέλευση;
Ε1.: Όχι, όχι μόνο. Γενικά… Ξέρεις και δημιουργήθηκε στον απόηχο του κινήματος από βασικά ελλείμματα που νιώσαμε ότι υπήρχαν, π.χ. εμείς οι πέντε ήρθαμε σε επαφή χωρίς να ξέρει ουσιαστικά ο ένας τον άλλο, δεν γνωριστήκαμε πουθενά, αλλά όταν εγώ πήγαινα στα δικαστήρια κι έβλεπα μια κοπέλα που δεν την είχα δει πουθενά, και θα την έβλεπα μόνο σε μια πορεία τυχαία, μου κανε εντύπωση. Σου λέω είχαμε κοινές θέσεις σε άλλα ζητήματα. Μετά από τις συλλήψεις που γίνανε δεν βγήκε κάποιος να στηρίξει αυτούς τους ανθρώπους ανοιχτά, με ένα πανό, με κάτι, νιώσαμε αυτό το έλλειμμα. Πάνω εκεί δημιουργήθηκε περισσότερο.
Είχανε μπει αυτά τα ζητήματα στο συντονιστικό; Του στυλ «γιατί ρε παιδιά δε στηρίζουμε;»
Ε1.: Ναι είχανε μπει.
Και τι λέγανε οι παρατάξεις;
Ε1.: Κοίτα, υπήρχαν παρατάξεις οι οποίες καταδικάζανε ανοιχτά, υπήρχαν παρατάξεις, ας πούμε τα ΕΑΑΚ, που είχαν συγκεκριμένη άποψη για τους αναρχικούς., τους χρησιμοποιούν. Όπως πιστεύω και οι αναρχικοί χρησιμοποιούν το φοιτητικό κίνημα. Και οι μεν και οι δε χρησιμοποιούν ο ένας τον άλλο.
Για εξήγησέ μου το αυτό λίγο…
Ε1.: Πιστεύω, έχω ακούσει στο τηλέφωνο, έτσι, μεγαλοΕΑΑΚίτη, να του λένε, ότι θα έχετε παθητική περιφρούρηση έναντι των αναρχικών, θα τους αφήνετε να κάνουνε ότι γουστάρουνε μαχητικά στο δρόμο, λοιπόν κι από κει και πέρα θα τους αφήνετε να μπαίνουν στα μπλοκ σας και θα τους καλύπτετε, θα τους λέτε βέβαια να μην κάνουν μαλακίες μέσα από τα μπλοκ, αλλά θα τους καλύπτετε… Εντάξει; Και οι αναρχικοί από την άλλη ξέρουν ότι μέσα σ’ ένα μπλοκ φοιτητικό, θα έχουν πιο καλή προστασία από ότι σ’ ένα αναρχικό μπλοκ, που άμα το δούμε ιστορικά τέλος πάντων, όποτε κατεβήκανε καθαρά αναρχικά μπλοκ χτυπηθήκανε έτσι; Σου λέω ότι ο ένας χρησιμοποιεί τον άλλο… Ξέρεις ότι οι μαχητικές κινήσεις σε προβάλλουν στην τηλεόραση, και βέβαια τότε δε θα βγει ο αναρχικός να μιλήσει, θα βγει ο Δρίτσας να πει τα αιτήματα του φοιτητικού συλλόγου.
Τώρα που είπες για τηλεόραση… Πιστεύεις ότι τα ΜΜΕ βοήθησαν τον αγώνα; Τον έβλαψαν; Πως έγινε αυτό;
Ε1.: Τα ΜΜΕ μόνο να βλάψουν ένα αγώνα μπορούν, πιστεύω... Ό,τι θέλανε προβάλλανε, ότι θέλανε λέγανε, ότι θέλανε παρουσιαζότανε στην σχολή, και τα θέματα τους ήταν σ’ ότι αφορούσε το ξύλο στις πορείες που έπεφτε… Αυτό τους ενδιέφερε, αυτό πουλούσε στην τελική…
Στη σχολή σας ήταν ο Δρίτσας, που ήταν πρώτη μούρη σε όλα τα κανάλια. Έμπαινε θέμα στο συντονιστικό στην φάση «Ρε μαλάκα ποιος είσαι, τι κάνεις εκεί πέρα», εσύ έβαλες τέτοιο ζήτημα, όχι στο στυλ «ρε μαλάκα», αλλά στο στυλ «για ποιο λόγο, σου έδωσε κανείς εξουσιοδότηση να βγαίνεις»;
Ε1.: Σίγουρα μπήκε.
Το έχεις βάλει εσύ;
Ε1.: Ναι και προσωπικά, γιατί το ξέρω το παιδί προσωπικά.
Και τι έλεγε αυτός;
Ε1.: Τι να πει;
Προβάλλω τα αιτήματα, ας πούμε…
Ε1.: Κοίταξε. Αυτός πιστεύει ότι προβάλλει τα αιτήματα. Ο Δρίτσας έχει το γνώθι σε αυτόν: Ξέρει τι κάνει, ξέρει για ποιον το κάνει, δεν εθελοτυφλεί, όπως εθελοτυφλούνε οι μικρούληδες να πούμε, που τους λένε κάτι και το κάνουνε. Ξέρει για ποιον τα κάνει όλα αυτά…
Για ποιο λόγο τα κάνει; Για καριέρα ας πούμε; Όχι δεν μιλάω για το ένα όνομα, γενικά γι’ αυτούς που βγαίνουνε στα κανάλια λέω…
Ε1.: Η δικιά μου άποψη, δεν ξέρω γιατί αυτός νομίζει, αλλά αυτός ξέρει ότι κάτι κερδίζει από κει. Δεν μπορεί να είσαι 15 χρόνια φοιτητής και να μη δουλεύεις και να είσαι άνετος στην τελική. Θα έπρεπε να ντρέπεσαι, στην τελική, απέναντι σε κάποιους ανθρώπους, απέναντι στους συμφοιτητές σου. Ποιος σε θρέφει εσένα; Λοιπόν, όταν βλέπεις ανθρώπους που είναι τόσα χρόνια στο κίνημα, θυμάμαι κατέβαινα σε πορείες στην Αθήνα από μαθητής γιατί είχα εδώ τον αδερφό μου, και βλέπω τους ίδιους ανθρώπους συνέχεια. Βλέπω το Ζάχο του ΝΑΡ μέχρι σήμερα, βλέπω το Δρίτσα μέχρι σήμερα, και κάθεσαι και σκέφτεσαι: «μα πώς είναι δυνατόν;»
«Το πώς είναι δυνατόν» πάει στο ότι δεν έχουν τελειώσει την σχολή ακόμα…;
Ε1.: Μα αυτό σου λέω… Ξέρεις μπροστά από συγκεκριμένα μπλόκα, μπροστά από συγκεκριμένη προβολή κλπ
Πιστεύεις ότι χτίζει καριέρα με μια λέξη, πολιτική ή οτιδήποτε άλλο, ρε παιδί μου;
Ε1.: Σίγουρα χτίζει καριέρα. Μα το παιδί τώρα κατέβηκε στις εκλογές…
Πάντως, δεν του μπήκε χέρι από το συντονιστικό από άλλες παρατάξεις;
Ε1.: Να σου πω κάτι; Όχι δεν του μπήκε χέρι… Γιατί και οι άλλες παρατάξεις είχανε τους ανάλογους… Τώρα ότι τα ΕΑΑΚ είχανε την πρωτοβουλία των κινήσεων σ’ αυτό το κίνημα, ας μην το αρνηθούμε την είχανε.
Πιστεύεις ότι κερδίσανε τα ΕΑΑΚ, εννοώ στην Ιατρική που τα ξέρεις;
Ε1.: Στην Ιατρική και κερδίσανε και δεν κερδίσανε. Γιατί σου λέω ο κόσμος χαζός δεν είναι, ή είναι χαζός μέχρι ένα σημείο πιστεύω εγώ. Αλλά κάποια στιγμή αντιλαμβάνεται, καταλαβαίνει τι του γίνεται. Πιστεύω ότι τα ΕΑΑΚ φάνηκε στην αρχή ότι κερδίσανε. Αλλά αυτό που φαίνεται σήμερα, είναι ότι δεν έχουν την δυνατότητα να βγάζουν τόσο άνετα τις συνελεύσεις, γιατί ο κόσμος ζορίστηκε. Όταν δίνεις να πούμε 15 εξεταστικές σε ένα διάστημα ζορίζεσαι. Κι αυτό είναι το ζόρι για το φοιτητή της ιατρικής: οι εξεταστικές. Γι’ αυτό εγώ πιστεύω ότι θα έπρεπε να είχαν χαθεί οι εξεταστικές και τα εξάμηνα.
Τον Ιούνιο για παράδειγμα…
Ε1.: Ναι.
Μπήκε αυτό το ζήτημα από σας;
Ε1.: Φυσικά και μπήκε.
Και τι λέγανε αυτοί;
Ε1.: Μπήκε από ανένταχτους ανθρώπους. Και αυτοί λέγανε, όχι δεν πρέπει να χαθεί γιατί στην ιατρική δεν έχει χαθεί ποτέ εξάμηνο… Και καλά εκεί πέρα πας, ότι και καλά διαφυλάσσουνε το σύλλογο και τα δικαιώματα του φοιτητή της ιατρικής. Και τους ρωτάς γιατί ρε μαλάκα; Και σου λένε: γιατί έτσι δεν θα μπορούμε να βγάζουμε καταλήψεις ούτε για δέκα χρόνια μετά. Και γω λέω: να μην μπορούμε, ρε πούστη... Άμα είναι να βασιζόμαστε σ’ αυτό το υλικό ανθρώπων που έρχονται να σε ψηφίσουνε μια φορά στην συνέλευση για να στην βγάλω την κατάληψη εγώ και συ να είσαι στα γραφεία της ΑΡΑΝ, κι αυτός να έρθει να ψηφίζει μόνο και να δίνει τα μαθήματα του, ε όχι ρε γιατί; Δηλαδή, η κοροϊδία φτάνει μέχρι ένα σημείο. Στην τελική, στους αγώνες πρέπει να χάνεις κιόλας. Αλλά αυτό είναι που κατέστρεψε τον αγώνα: η πολιτική ηγεμονία και το πολιτικό κόστος. Δύο πράγματα έτσι. Το πολιτικό κόστος που δεν ήθελε να το πάρει κανένας.
Δηλαδή, επειδή μου είπες ότι τα ΕΑΑΚ δεν κερδίσανε, δηλαδή…
Ε1.: Μεταφράστηκε σε ψήφους μόνο…
Στελέχη βγάλανε καινούργια;
Ε1.: Ναι. Και όχι μόνο. Ενώ τα σχήματα ήταν πιο ανοιχτά… Αυτό μου το λέγανε ΕΑΑΚίτες με τους οποίους είχα κρατήσει επαφές. Μου λέγανε ρε E1, αυτό που έκανες για παράδειγμα να βγάλεις στην σχολή κείμενο, που να κράζει και τα ΕΑΑΚ, δεν έχει γίνει ποτέ, γιατί πάντα βρισκότανε η μέση οδός ώστε αυτούς τους ανθρώπους να τους κρατάμε πάντα κοντά μας. Μου το λέγανε οι ίδιοι, άνθρωποι που με εκτιμάνε και τους εκτιμάω, χωρίς να τους έχω δώσει ποτέ ταυτότητα. Μου λέγανε τους λίγο διαφορετικούς τους κρατάμε πάντα κοντά μας. Δεν ξέρω, εγώ το ένιωσα πολύ έντονα, ότι αυτοί οι άνθρωποι προσπαθούν να με καπελώσουν κι εμένα…
Το κείμενο που μοιράσατε μετά, το μοίρασες εσύ και ποιοι άλλοι;
Ε1.: Εγώ κι άλλοι τέσσερις.
Ως τι;
Ε1.: Αυτό ήταν προ των εκλογών, ενάντια στις εκλογές, αλλά και με πολύ συγκεκριμένες αιχμές ότι δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε κανένα αριστερό να καπηλευθεί τον αγώνα, να καπηλευθεί ένα κίνημα, που ήταν ο βασικός στόχος των ΕΑΑΚ αυτό. Και σου λέω των ΕΑΑΚ και της ΠΑΣΠ στη δικιά μας σχολή ήταν ο στόχος αυτός, να μεταφράσουνε σε ψήφους το κίνημα. Αλλά τα ΕΑΑΚ ήταν ένα βήμα πιο μπροστά και οργανωτικά και σε όλα τα επίπεδα.
Είχε γίνει μια πορεία, την ημέρα των εκλογών, ενάντια σ’ αυτές, την είχες υπόψη σου;
Ε1.: Ναι, δεν πήγα όμως επειδή έτρεχα γι’ αλλού.
Πώς είδες τους καθηγητές σας σε σχέση με τις κινητοποιήσεις; Σας βοήθησε κανείς;
Ε1.: Υπήρχαν καθηγητές που ήταν υπέρ. Δεν κάνανε και τίποτα βέβαια, υπήρχε κι ένας που ήρθε και συζήτησε μαζί μας, αριστεροί γενικά.
Υπήρχαν καθηγητές που κάνανε μάθημα στα γραφεία τους με μεταπτυχιακούς κλπ.;
Ε1.: Ναι, φυσικά προσπαθούσαμε να τους εμποδίσουμε… Αλλά θα υπήρχαν και τέτοιες περιπτώσεις.
Θεωρείς ότι οι φοιτητές νίκησαν ή ότι έχασαν; Αν νίκησαν ποια είναι η νίκη τους, αν έχασαν που πιστεύεις ότι οφείλεται το συγκεκριμένο αποτέλεσμα; Πιστεύεις ότι έχουν λήξει τα πράγματα, δηλαδή έχει περάσει αυτό που ήθελε η κυβέρνηση να περάσει;
Ε1.: Γενικά, πιστεύω ότι το κίνημα νίκησε στο επίπεδο ότι πολιτικοποιήθηκαν άνθρωποι που δεν είχαν μέχρι τώρα πολιτικοποιηθεί. Δηλαδή, άνθρωποι και της ηλικίας μου και μικρότεροι, που δεν είχαν ζήσει το κίνημα Αρσένη για παράδειγμα και ήταν στην σχολή πολιτικοποιήθηκαν, κατέβηκαν στο δρόμο, που ο δρόμος είναι πολύ σημαντικό πράγμα για την πολιτικοποίηση ενός φιλελεύθερου ανθρώπου. Τώρα, το κίνημα άμα νίκησε ή άμα έχασε σε σχέση με τους στόχους του, μπορείς να πεις ότι σε κάποια πράγματα νίκησε, κάποια πράγματα περάσανε…
Οκ, σ’ αυτά που περάσανε, που οφείλεται αυτό ρε παιδί μου; Δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα κίνημα ενός χρόνου, γιατί δηλαδή έχασε σ’ αυτό το πράγμα;
Ε1.: Γιατί ο νόμος-πλαίσιο έχει γίνει νόμος του κράτους. Για μένα η πορεία, την ημέρα που πέρασε ο νόμος, ήταν ίσως η πιο ωραία πορεία που έχω πάει στην ζωή μου. Τι να σου πω; Πιστεύω ότι η κυβέρνηση, έτσι όπως είναι το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα, είχε την δυνατότητα να περάσει αυτό που ήθελε.
Ναι, αλλά από την άποψη του κινήματος τι φταίει; Φταίει για παράδειγμα, ότι οι φοιτητές…
Ε1.: Φταίει ότι αυτό το πράγμα δεν πέρασε προς τα έξω, έμεινε στα στενά όρια του φοιτητικού κινήματος.
Πιστεύεις ότι αν δεν υπήρχε αυτό που μου περιέγραψες προηγουμένως, η ανάθεση, το καπέλωμα θα ήταν καλύτερα τα πράγματα;
Ε1.: Σίγουρα, σίγουρα θα ήταν καλύτερα, γιατί στην πρώτη τουλάχιστον φάση του, αυτό το πράγμα δεν θα έληγε τόσο άδοξα, να μπορούσε να τραβηχτεί ακόμα και μες το Καλοκαίρι…
Γενικώς, η πιο σημαντική των καταλήψεων ποια ήτανε;
Ε1.: Η πορεία στις 8 του Μάρτη ήταν η πιο έντονη. Πιστεύω ότι υπήρχανε σημεία πιο πριν, από το Μάη- Ιούνη, όταν άλλοι άνθρωποι αποφασίζανε γι’ αυτούς που συμμετείχανε στο κίνημα. Για παράδειγμα, το τέλος αυτής της φάσης του κινήματος, σου το λέω το είδα αυτό το πράγμα, να έρχονται και να λένε στην συντονιστική επιτροπή, τότε θα τελειώσουμε τις καταλήψεις. Ή να γίνεται συντονιστικό στο πολυτεχνείο πάνω, και κάτω να συνεδριάζουνε πέντε κεφάλια και να χουνε βγάλει και κείμενο δύο ώρες πριν τελειώσει το συντονιστικό. Αυτό σου λέω γιατί πιστεύω ότι τα σημαντικά τα χάσαμε και δεν ξέρω αν περάσανε καν από φοιτητές τα σημαντικά.
Απλώς, λέω εγώ, για σένα ποια ήταν η πιο σημαντική στιγμή του κινήματος;
Ε1.: Τι να σου πω, ίσως να ήταν και η 8 του Μάρτη…Από πλευρά φόρτισης γενικώς…
Συμμετείχες στις φάσεις γενικώς;
Ε1.: Κοίτα, εγώ μέχρι κάποια φάση κατέβαινα στο δρόμο με την σχολή μου. Μετά από κάποια φάση, στην οποία αιτιολόγησα απόλυτα, κι όχι απλά ΕΑΑΚίτες συμφώνησαν με την άποψη την δική μου, για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να κατεβαίνουμε στο δρόμο και τις τακτικές τις οποίες πρέπει να ακολουθήσουμε, αλλά μέχρι και Πασόκοι και άνθρωποι πολύ πιο δεξιοί συμφώνησαν, παράδειγμα στο να προστατεύουμε τον εαυτό μας, στο πιο απλό πράγμα δηλαδή, και αυτό το πράγμα να το νομιμοποιήσεις στην συνείδηση σου… το τόσο στανταρισμένο, το τόσο ελεγχόμενο με τα τηλέφωνα, δηλαδή όταν ξέρεις ότι πέντε άτομα από παρατάξεις σου καθορίζουνε του που θα συγκρουστείς, το με ποιους θα συγκρουστείς, αυτό το πράγμα μπορεί ένας άνθρωπος, ο οποίος κατεβαίνει για να συγκρουστεί πραγματικά να το ακολουθήσει;
Ιστορίες μεγάλες είναι αυτές…
Ε1.: Και εγώ δεν είμαι με την τυφλή βία, τέλος πάντων, κατεβαίνουμε και τα γαμάμε όλα κανονικά, που κάποιες φορές χρειάζεται, αλλά σου λέω και γι’ αυτό το πράγμα θα έπρεπε να είναι πολύ πιο οργανωμένα τα πράγματα και σ’ αυτό σου λέω βλέπω κι έλλειμμα από τον αναρχικό χώρο –που αντιλαμβάνομαι βέβαια, το πόσο πιο κλειστός πρέπει να σαι, όταν συμμετέχεις σ’ ένα τέτοιο πράγμα, αφού μόνο και μόνο η συμμετοχή σου σε καθιστά ένοχο έτσι–, αλλά για να έχει αποτέλεσμα η συγκρουσιακή πρακτική στο δρόμο πρέπει να είναι πιο οργανωμένη.
Τώρα πιστεύεις ότι έχουν λήξει τα πράγματα;
Ε1.: Θέλω να πιστεύω ότι δεν έχουν λήξει. Γιατί για μένα, έτσι όπως έχω παρακολουθήσει τα κινήματα στην Ελλάδα, το πιο ωραίο κίνημα, αν το θυμάμαι καλά, το πιο ωραίο κίνημα ήταν το 81 που είχε ανατραπεί πάλι ο νόμος-πλαίσιο, δε θυμάμαι πως τον λέγανε. Που είχε γίνει πάλι νόμος και μετά ανατράπηκε.
Το ’79.
Ε1.: Α, μπράβο το ’79! Αυτό το κίνημα όπως το έχω δει, όπως έχω διαβάσει συνθήματα κλπ από τους συμμετέχοντες, ήταν εκείνο που στηρίχτηκε από κόσμο πιο ανένταχτο. Κι ακόμα-ακόμα, κι αυτοί που συμμετείχανε από τις τότε συσπειρώσεις, πως τους λέγανε τότε…
Β πανελλαδική.
Ε1.: Πάντως, κατεβαίνανε και συγκρούονταν κανονικά στο δρόμο, το γουστάρανε. Και τότε είχε και νόημα μια σύγκρουση σώμα με σώμα να πας να την πέσεις. Τώρα, άμα πας κι είναι ο άλλος οπλισμένος σ’ ένα στενό, τι νόημα έχει μια σύγκρουση τέτοια; Θα μου πεις κι άμα πετάξεις μια πέτρα…
Ναι είναι ιστορίες αυτά… Βέβαια, άμα είσαι οργανωμένος…
Ε1.: Και σου λέω ότι στις 8 του Μάρτη για να ξαναγυρίσω στο προηγούμενο, ξέρεις πόσα άτομα είδα εγώ και ΕΑΑΚίτες να ξεφεύγουνε και με ανοιχτά τα πρόσωπα να ρίχνουνε πέτρες στα ΜΑΤ, ξέρεις πόσο το χάρηκα;
ΕΑΑΚίτες από την Ιατρική ή γενικότερα;
Ε1.: Και από την Ιατρική και γενικότερα. Είχα δει γνωστό μου από την ΑΡΑΝ που συλλάβανε τον αδερφό του, ο οποίος είχε τρελαθεί, εκείνη την ώρα τα γράφεις στα αρχίδια σου αυτά που έχεις ακούσει, που σου χουν πει. Γιατί το βιώνεις στο δρόμο, αυτό.
Μετά ξαναμπήκε στη γραμμή;
Ε1.: Φυσικά, ξαναμπήκε.
Επειδή η εφημερίδα του ΝΑΡ, το ΠΡΙΝ, δεν ξέρω αν την έχεις ακούσει, βγήκε κι είπε, «παιδιά είμαστε ενάντια σ’ αυτά» και ακόμα και οι προσπάθειες όπως αυτή του «Ιού» της Ελευθεροτυπίας (είχε πει ο Ιός, «καλά το κάνανε και μπράβο τους, ήταν πολύ ώριμο αυτό που κάνανε») και άλλων αστών, ήταν προβοκατόρικες. Μετά τις 8 του Μάρτη, έγινε καμιά συζήτηση, «ποιοι το κάνανε αυτό οι προβοκάτορες», ή «συμμετείχαμε και μεις παιδιά αλλά δεν έπρεπε»;
Ε1.: Στο χώρο των αριστερών που σου λέω, πιο πολύ για τα ΕΑΑΚ γιατί τα έχω ζήσει από κοντά, υπάρχει μια γραμμή που δεν ξέρω από πού έρχεται, σου λένε, οι πέντε στους δέκα είναι ασφαλίτες εκεί μέσα, και συ άμα έχεις περάσει από κει καταλαβαίνεις ότι είναι ψέμα, γιατί αυτόν τον άνθρωπο τον βλέπεις κάθε μέρα που θα πας να πιεις ένα καφέ, τον βλέπεις και στην συναυλία, τον βλέπεις κι εδώ κι εκεί, δεν μπορεί να τον στέλνουνε παντού… να έχει δεκαπέντε ώρες υπηρεσία την ημέρα.
Σωστό κι αυτό [ξεκαρδιστικά γέλια]
Ε1.: Εγώ έχω μαλώσει με όλους, με όποιον μπορεί να βάλει ο νους σου, και με αναρχικούς έχω μαλώσει, εγώ έχω μαλώσει με αναρχικούς γιατί έχω ξυρισμένο κεφάλι και με περνάνε για χρυσαυγίτη, ποιος τώρα; Ο αναρχικός που υποτίθεται είναι απαλλαγμένος από αυτά τα μικροαστικά, να καταδικάζεις τον άλλο από την εμφάνιση. Με απογοητεύουνε οι παρατάξεις γιατί την αναρχία σε γενικότερο επίπεδο τη θεωρώ κι αυτή ένα κόμμα, άποψη δικιά μου τέλος πάντων, αλλά σου λέω το βλέπω από ανθρώπους…, γιατί βλέπουν τα πράγματα πολύ στενά. Σου λέω, όταν έδειξα μέσα στην σχολή ότι δεν είμαι ΕΑΑΚίτης, και για να το δείξω ανοιχτά τι έπρεπε να κάνω, να τους βρίσω δηλαδή, τότε άρχισαν να μου μιλάνε οι Κνίτες, οι Πασόκοι κι άλλος κόσμος. Κι αυτό γίνεται και στο δρόμο, δηλαδή αν δεν έχω δώσει διαπιστευτήρια, ποιος είμαι, της πολιτικής μου ταυτότητας, είμαι κλειστός, δεν μπορεί να έρθει να μου μιλήσει ο άλλος; Ή αν μου μιλήσει να κρύβεται; Και αυτό με έχει ενοχλήσει πάρα πολύ. Δεν ξέρω, ανεπάρκεια πολύ.
Πιστεύεις ότι σε άλλαξαν ως φοιτητή και ως άνθρωπο οι καταλήψεις; Σε σχέση με το πώς βλέπεις τον αγώνα, την συμμετοχή στους αγώνες, τους συμφοιτητές σου, την πανεπιστημιακή ζωή;
Ε1.: Με άλλαξαν; Σίγουρα μου προσθέτουν εμπειρίες. Αλλά δε μου δώσανε κάποια ιδιαίτερη ελπίδα. Δεν με αλλάξανε ουσιαστικά. Ουσιαστικά, δε με επηρέασαν καθόλου. Αυτά που πίστευα, πιστεύω.
Εννοώ για παράδειγμα πριν δεν είχες ανθρώπους να μιλάς, ήξερες πριν ας πούμε τι είναι τα ΕΑΑΚ;
Ε1.:Όχι καθόλου. Τώρα ξέρω όμως…
Άρα σε επηρέασαν…
Ε1.: Σίγουρα με επηρέασαν, να συνειδητοποιήσω κάποια πράγματα. Αλλά γενικά τις δικές μου τις αρχές, το δικό μου τρόπο σκέψης τον οποίο προσπαθώ να τον εμφυσήσω σε ανθρώπους με τους οποίους έρχομαι σε επαφή, όχι για να τον αλλάξω, δεν με νοιάζει να αλλάξω τον άλλο, αλλά για να του πω, εγώ αυτός είμαι, πες μου κι εσύ ποιος είσαι, να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε και μαζί. Χωρίς να ζητήσω στον άλλο να κάνει πίσω, δε με νοιάζει να του ζητήσω να κάνει πίσω, αυτό που με νοιάζει είναι να τα βρούμε σ’ αυτά που συμφωνούμε κι οι δύο. Αν όλοι μας, κάτσουμε και πούμε ότι συμφωνούμε σε αυτά τα πέντε πράγματα στο χώρο της παιδείας και αυτά τα πράγματα προσπαθούμε να τα συνδέσουμε με άλλο ένα πράγμα στο χώρο της κοινωνίας και προσπαθούμε να τα συνδέσουμε με άλλο ένα κοινωνικό κομμάτι, αλλά αφού τα βρούμε πρώτα στο δικό μας χώρο, θα έχουμε αποτέλεσμα. Αλλά πιστεύω αυτό, ότι θα πρέπει να γίνουνε βάναυσα πράγματα για να λειτουργήσει το αυθόρμητο του κόσμου, και να μην παρασυρθούνε, αλλιώς ο κόσμος εμένα μου δείχνει ότι θέλει το νταβατζή του και τον καθοδηγητή του, να του λέει, κάνε αυτό και να το κάνει…
Ναι, αλλά εσύ και κάποιοι άλλοι δεν το θέλατε αυτό. Δεν πιστεύεις ότι υπάρχουν και άλλοι που δεν το θέλουν…
Ε1.: Πιστεύω ότι υπάρχουν πάρα πολύ. Ξέρεις τι; Δε γουστάρω τους ελιτιστές καθόλου, και αυτό με έχει εκνευρίσει πάρα πολύ σε αναρχικούς που έχω γνωρίσει, «δεν ασχολούμαι, αυτός είναι φοιτητής», σώπα ρε, εσύ τι είσαι; Δηλαδή με απογοητεύουνε. Δεν σου λέω να πιάνεις τον καθένα και να του λες, αλλά αν βλέπεις ότι ένας άνθρωπος κινείται, αν τον έχεις δει εκεί και κει, γιατί να μην του μιλήσεις; Αυτό. Γιατί αν πιστεύω ότι κάποιος χώρος μπορεί να βοηθήσει να πάνε τα πράγματα καλύτερα, αυτός πιστεύω ότι μπορεί να είναι ο αναρχικός χώρος, δηλαδή εκεί έχω εναποθέσει τις ελπίδες μου πλέον. Γενικά, ψιλομηδενιστής είμαι, δε νομίζω ότι θα δω τα πράγματα να αλλάζουν στην Ελλάδα, έτσι πιστεύω, αλλά θα τα παρατήσω και θα σταματήσω να ασχολούμαι και να κατεβαίνω στο δρόμο όταν απογοητευτώ πλήρως….
Κοίτα Ε1. η συνέντευξη τελείωσε. Αν θέλεις σου κάνω ακόμα δύο ερωτήσεις. Η πρώτη είναι πώς σου φάνηκε η συνέντευξη γενικά;
Ε1.: Εντάξει ωραία.
Δηλαδή;
Ε1.: Άπτεται πολλών θεμάτων…
Έκανες αγγαρεία δηλαδή;
Ε1.: Όχι να σου πω γιατί. Εγώ σου μίλησα για το κίνημα, τον τελευταίο χρόνο. Για μένα είναι κάτι που το βίωσα πάρα πολύ έντονα και θα ήθελα να μοιραστώ με όσο το δυνατό περισσότερο κόσμο, και διαφορετικό κόσμο, τις εμπειρίες μου γι’ αυτό το πράγμα. Γι’ αυτό το κάνω αβίαστα. Το κάνω κάθε φορά που κάποιος θα δείξει ενδιαφέρον γι’ αυτό. Για παράδειγμα το κάνω στο ιντιμίντια, όταν βλέπω π.χ. άσχετους ανθρώπους, να μπαίνουν και να κάνουν ένα comment, που να έχει αναφορά για το κίνημα. Έτσι μου κάθεται, έτσι μου βγαίνει, και το θεωρώ κάτι σημαντικό στην τελική. Στην Ελλάδα είχε χρόνια να συμβεί….
Και το ερωτηματολόγιο πώς σου φάνηκε, υπάρχουν κάποιες ελλείψεις πιστεύεις, κάτι που είναι σημαντικό και δεν το ρωτήσαμε τελικά;
Ε1.: Δεν ξέρω, μου φαίνεται αρκετά πλήρες…
